(18) Ὅρκος Ασσίων. (19) Ὄμνυμεν Δία σωτῆρα καὶ θεὸν Καίσαρα Σεβαστὸν καὶ τὴν (20) πάτριαν ἁγνὴν παρθένον εὐνοήσειν Γαΐῳ Καίσαρι Σεβασ (21)τῷ καὶ τῷ σύμπαντι οἴκῳ αὐτοῦ, καὶ φίλους τε κρίνειν, (2) οὓς ἂν αὐτὸς προαιρῆται, καὶ ἐχθροὺς οὓς ἂν αὐτὸς προβά[λ](*)ληται. Εὐορκοῦσιν μὲν ἡμῖν εὖ εἴη, ἐφιορκοῦσιν δὲ τὰ ἐναν(24)τία. (25) Πρεσβευταί ἐπηγγείλαντο ἐκ τῶν ἰδίων· (36) Γάιος Οὐάριος Ταΐου υἱὸς Οὐολτινία Κάστος, (28) Κτῆτος Πισιστράτου, (2) Αἰσχρίων Καλλιφάνους, (30) Αρτεμίδωρος Φιλομούσου, (31) οἵτινες καὶ ὑπὲρ τῆς Γαΐου Καίσαρος Σεβαστοῦ Γερμανικού (2) σωτηρίας εὐξάμενοι Διὶ Καπιτωλίῳ ἔθυσαν τῷ τῆς πόλε(3)ως ὀνόματι. Iusiurandum Assiorum. Iuramus per Iovem conservatorem et divum Caesarem Augustum et patriam virginem sanctam benevolos nos futuros esse erga C. Caesarem Augustum et universam domum eius, et amicos iudicaturos, quos ipse elegerit, et hostes, quos ipse censuerit. Vere iurantibus autem nobis bene eveniat, periurantibus vero contra. Legati professi sunt suis impensis: C. Varius C. f. Vol. Castus, Hermophanes Zoili f., Ctetus Pisistrati f., Aeschrio Calliphanis f., Artemidorus Philomusi f., qui etiam ob salutem C. Caesaris Augusti Germanici supplicantes Iovi Capitolino sacrum fecerunt nomine civitatis. CAPUT IX. +87. ORDO SALUTATIONIS SPORTULARUMQUE a. 361-363. Prodibit in C. I. L. VIII S, p. 1703 n. 17896 recognitum a Dessavio. E lapide alto m. 1,17, lato m 0,53 reperto in oppido Numidiae Thamugadi in foro. Titulum primus edidit Poulle, recueil de Constantine 22 (1882) p. 401 sq.; deinde Ioh. Schmidt in Ephem. epigr. 5,386; postea re cognovi ipse ad ectypum et inscriptionem cum commentario edidi Eph. ep. 5,629. Continet inscriptio ordinem salutationis (v.1—12) et sportularum (12—fin.) constitutum a consulari Numidiae imperante Iuliano (a. 361–363). Ex auctoritate Ulpi Mariscia(2)ni v(iri) c(larissimi) consularis sexfascalis, (3) promoti primo a domino nostro (4) invicto (4) principe Iuliano, ordo sa(5)lutationis factus et ita at perpetui(6)[t]atis memoriam aere incisus: Primo (7) senatores et comites et ex comitibus (8) et admin[ist]ratores. Secundo prin(9)ceps, cornic[u]lar[ius, Pa]latini. [Quart]o promoti of(11)ficiales, . . . . tus cum ordi(12) ... ni. Item (13) quamt[a com]moda consequi debeat prin (14)ceps: Ad off[icia]lem intra civitatem dan(15)dum Italic[os] tritici modios quinque (16) aut pretium frumenti; intra p[r]i(17)mum modios septem aut pretium mo(18)diorum septem; etiam per dena mi(19)lia bini modi vel eorum praetia (20) subcrescant; s[i] mitte[n]dus sit tra(21)ns mare, centum modi vel modio(22)rum centum praetium sufficiet. (23) Cornicularius et commentarien (24)sis medietatem huius summae com(25)modi nomine consequentur. Sco(26)lastici in postulatione simplici (27) quincue modios trittici vel quin (28)que modiorum praetia consequen (29)tur; in contradictione decem modi(30)os tritici vel decem modiorum prae(31)tium consequantur; in urguenti (32) quae1 finienda sit, 1) qui. BRUNS, Fontes iuris. Ed. VI. 17 quindeci modios vel (33) quindeci modiorum praetia consequan (34)tur. Exceptores in postulatio(35)ne quinque modios tritici vel quin (36)que modiorum praetium consequan (87)tur; in contradictione duodeci mo(38)dios' tritici vel duodeci modiorum (39) praetium consequantur; in2 definita cau(40)sa viginti modios trittici vel viginti (41) modiorum praetia consequantur. 3 Car(42)ta in postulatione singuli tumi suffici(43)unt maiores; in contradictionibus (44) quaterni1 maiores; in definito nego(45)tio numquam amplius sex a liti(46)gatore exigi oportebit. Libellensis in li(47)bello uno duos modios tritici vel duorum (48) modiorum pretium debebit accipere. Of(49)ficialis missus intra civitate duos mo(50)dios trittici vel duorum modiorum (51) pretium consequatur. 1) duodecim dios. 2) n. 3) id est tomi' Schmidt. PARS SECUNDA. NEGOTIA. CAPUT I. LEGES DICTAE REBUS COMMUNI SACROVE USUI DESTINATIS. [Legem ut suae rei quivis recte dicit (Dig. 23,4,20,1), ita populus quoque vel quaevis res publica ad populi similitudinem constituta, neque fere dictio ea a privata recedit nisi in rebus communi sacrove usui destinatis. Nam quae populi sunt vel collegii corporis ve cuiuscumque, iis saepissime secundum certas leges aut omnes utuntur aut aliquod hominum genus; id quod iuris privati fines excedit. Supersunt autem non pauca eius generis instrumenta, quae cum ad hanc syllogen omnino pertineant, quo loco potissimum collocentur dubitari potest; sed magis placuit, ut inter privata instrumenta referrentur, cum ea quoque quae populi sunt esse ve videntur non tam a publico iure pendeant quam a rei dominio. Id luculenter ostendit inter alia lex infra edita vici Furfonensis; nam vicus cum iure publico collegiis aequiparetur neque rem publicam habeat nisi ea ratione, qua item corpori cuicumque tribuitur, hanc legem privatam esse dubitari non potest. Ea autem lex re non differt a lege quam populus Romanus dixit viae Appiae et Appiae aquae. Accedit quod haec legum dictio quamquam iure ad populum spectat neque dubium est 'leges de singulis aquis latas' Frontini (de aquis 94) intellegi publicas populi Romani, saepenumero perficitur edictis magistratuum sive populi de ea re iussu sive sua potestate rem ordinantium. Denique multoties eius generis instrumenta quae ad nos pervenerunt a quonam proficiscantur parum apparet, id quod cadit inter alias in leges antiquissimas duas Lucerinam Spoletinamque. Itaque haec omnia re certe coniuncta hoc capite proposui. Potuerunt addi edicta Augusti de aquaeductu Venafrano (supra n. 73) et ipsum conditoris magis iure propositum quam principis et L. Sentii praetoris de campo Esquilino (supra n. 42a); sed ea magis visum est aliis capitibus relinquere. TH. M.] 88. Lex luci Lucerini. C. 1. L. 9,75 n. 782 cf. p. 667. E lapide, in Apuliae oppido Lucera (antiqua Luceria colonia Latina) reperto, primum edito a. 1861 in: d'Amelis, storia di Lucera, postea a Mo. Ephem. epigr. 2,198, indeque in ZRG. 12,127. Lapis periit. In hoce loucarid' stircus (2) ne [qu]is fundatid2, neve cadaver (3) proiecitad, neve parentatid3. (4) Sei quis arvorsu* hac faxit, [in] ium (5) quis volet pro ioudicatod n(ummum) 15 manum iniect[i]o estod. Seive (6) mac[i]steratus volet moltare, (7) [li]cetod. 89. Lex luci Spoletini. Cf. supra n. 42a. E lapide a. 1876 prope Spoletium reperto (alto m. 0,57, lato 0,54, crasso 0,24) ab utroque latere inscripto, Spoletii in pinacotheca publica adservato. Titulum edidit E. Bormann in miscellaneis Capitolinis, quibus 'Instituto archaeologico C semestria feliciter peracta gratulati sunt iuvenes Capitolini Bormann Duhn aliique,' Romae 1879. 6 Honce loucom (2) ne quis violatod, (3) neque exvehito neque (+) exferto quod louci (5) siet, neque cedito (6) nesei' quo die res deina10 (7) anua fiet; eod die, (8) quod rei dinai11 causa (9) [f]iat, sine dolo cedre" [7]icetod. Sei quis (10) violasit, Iove bovid18 (11) piaclum datod; (12) sei quis scies1 (13) violasit dolo malo, (14) Iovei bovid piaclum (15) datod et a(sses) CCC (16) moltai suntod; eius piacli (17) moltaique dicator[ei] exactio est[od]. 90. Lex a vicanis Furfensibus templo dicta (a. u. c. 696.) C. I. L. 9,333 n. 3513 = 1,166 n. 603. Ri. tab. 82. E lapide in ruinis Furfonis antiqui reperto. Furfo vicus ad rem publicam Peltuinatium, civitatis Sabinae, pertinebat. Difficultates, quas titulus praebet, Mo. corruptelis tribuit, Hu. (Jahrb. f. cl. Phil. 5,857) e lingua Sabina, rectius Jordan (Hermes 7,201) e rustico sermone explicandas esse censet. 6) = 14) 1) = luco. 2) = fundito. = 3) = parentato. 4) adversus. 5) Mo. conicit L, scilicet quinquaginta, non quinquaginta milia. hunc lucum. 7) qus lapis. divina. 8): = caedito. = sciens. 15) Dicator est, qui dicat rem sacram. 9) nisi. = Iovi bove. 10) |