grum restituantur et de integro iudicium ex s(enatus) c(onsulto) fiat. Sei quas pecunias ci[vitates eorum publice debeant, nei quid in eas (6) pecunias dare debeant; magistrat]us nostri queiquomque Asiam Euboeam locabunt vectigalve Asiae [Euboeae imponent, curent ne quid ei dare debeant. (7) Uteique Q. Lutatius, M.] Aemilius cos. a(lter) a(mbove), s(ei) e(is) v(ideretur), eos in ameicorum formulam referundos curarent, eis[que tabulam aheneam amicitiae in Capitolio ponere (8) sacrificiumque] facere liceret, munusque eis ex formula locum lautiaque q(uaestorem) urb(anum) eis locare mittereq[ue i]ube[rent. Seique de suis rebus legatos ad senatum (9) mitt]ere lega[teive] veneire vellent, uti eis leibereis postereisque eorum legatos venire mittereque liceret. Uteiq[ue Q. Lutatius, M. Aemilius cos. a(lter) a(mbove),] (10) sei (videatur) e(is), litteras ad magistratus nostros, quei Asiam Macedoniam provincias optinent, et ad magistratus eorum mit

κριτήριον κατὰ (22) τὸ τῆς συγκλήτου δόγμα γίνηται· εἴ τινα χρήματα αἱ πόλεις αὐτῶν δημοσίᾳ ὀφείλωσιν, μή τι εἰς ταῦτα τὰ χρήματα δοῦναι ὀφείλωσιν· (33) ἄρχοντες ἡμέτεροι, οἵτινες ἄν ποτε Ασίαν Εὔβοιαν μισθῶσιν ἢ προσόδους Ἀσίᾳ Εὐβοίᾳ ἐπιτιθῶσιν, φυλάξωνται μή τι οὗτοι δοῦναι ὀφείλωσιν. (24) – Όπως τε Κόιν τος Λυτάτιος', Μάρκος Αιμίλιος ὕπατοι, ὁ ἕτερος ἢ ἀμφότεροι, ἐὰν αὐτοῖς φαίνηται, τούτους εἰς τὸ τῶν φίλων διάταγμα ἀνενεχ[7](25)ναι φροντίσωσιν· τούτοις τε πίνακα χαλκοῦν φιλίας ἐν τῷ Καπετωλίῳ ἀναθεῖναι θυσίαν τε ποιῆσαι ἐξῆι, ξένιά τε αὐτοῖς κατὰ τὸ διάτα(26)γμα τόπον παροχήν τε τὸν ταμίαν τὸν κατὰ πόλιν τούτοις μισθῶσαι ἀποστεῖλαί ὅ τε κελεύσωσιν· ἐάν τε περὶ τῶν ἰδίων πραγμάτων (27) πρεσβευτὰς πρὸς τὴν σύγκλητον ἀποστέλλειν αὐτοί τε παραγίνεσθαι προαιρῶνται, ὅπως αὐτοῖς τέκνοις ἐκγόνοις τε αὐτῶν (28) πρεσβευταίς παραγίνεσθαι καὶ ἀποστέλ λειν τε ἐξῇ· ὅπως τε Κόιντος Λυτάτιος, Μάρκος Αιμίλιος ὕπατοι, ὁ ἕτερος ἢ ἀμφότεροι, (29) ἐὰν αὐτοῖς φαίνηται, γράμματα πρὸς τοὺς ἄρχοντας τοὺς ἡμετέρους, οἵτινες Ασίαν Μακεδονίαν ἐπαρχείας διακατέχουσιν, (30) καὶ πρὸς τοὺς ἄρχοντας αὐτῶν ἀποστείλωσιν τὴν σύγκλητον θέλειν καὶ δίκαιον ἡγεῖσθαι ταῦτα

5

2) αότοις. 3) πινα.
7) συνκαητον.

4) επηι.

5) αποστουλα..

ta[nt, senatum velle et] (11) aequom censere ea ita fierei ita u(tei) e(is) e r(e) p(ublica) f(ideque) s(ua) v(ideatur). C(sensuere).

οὕτω γίνεσθαι, (31) οὕτως ὡς ἂν αὐτοῖς ἐκ τῶν δημοσίων πραγμάτων πίστεώς τε τῆς ἰδίας φαίνηται'. ~ Ἔδοξεν.

(32) Ασκληπιάδου τοῦ Φιλίνου Κλαζομενίο[υ]. Πολυστράτου τοῦ Πολυάρκου (33) Καρυστίου. Μενίσκου τοῦ Εἰρηναί[ου Μιλησίου.

+40. SC. de Oropiis a. 681.

Magna tabula marmorea reperta m. Iulio a. 1884 in oppido Boeotiae Oropo ubi oraculum Amphiarai fuisse notum est. Edidit eam primus S. Bases Graecus Ἐφημερὶς ἀρχαιολογική 1884 p. 98, cf. 1886 p. 46, deinde Mo. Hermae vol. 20 p. 268 sq.; uterque editor versionem Latinam adiecit et commentarium. Habent item Viereck sermo Graecus (Gottingae 1889) n. XVIII et Dittenberger inscr. Graec. sept. n. 413. Continet tabula epistulam consulum a. 681 ad Oropios datam (v. 1–16), per quam iis transmittunt cum decretum ex iussu senatus anno praecedente facto de consilii sententia redditum inter Oropios et publicanos (v. 16–59) tum senatus consultum quo decretum confirmatur (v. 59-69). Nomina eorum qui in consilio fuerunt cur epistulae subiuncta sint, infra p. 176 n. 6 explicatum est. Decreto adiuncta sunt instrumenta a partibus in actione illa prolata, scilicet a publicanis caput ex lege censoria (cf. p. 174 n. 4) locationis (v. 35-42), ab Oropiis pars decreti Sullani et quo id confirmabatur senatus consulti (v. 42 - 57). Sumptum autem est decretum ex commentariis consulum, quorum mentio fit v. 31.58, senatus consultum ex volumine actorum senatus. (A. Epistula consulum a. 681 decretum ex consilii sententia continens.) Μ[άαρ]κος Τερέντιος Μαρκου υἱὸς Οὐάρρων Λεύκολλος, Γάιος Κάσιος Λευκ[ίου υἱὸς (3) Λόν] γινος ὕπατοι ~ Ωρωπίων ἄρχουσιν βουλῇ δήμωι χαίρειν.

Εἰ ἔρρωσθε, εὖ ἂν ἔχ[οι]. (3) Ὑμᾶς εἰδέναι βουλόμεθα, ἡμᾶς κατὰ τὸ τῆς συγκλήτου δόγμα τὸ γενόμενον ἐ[πὶ Λευκί](4)ου Λικι νίου Μαάρκου Αυρηλίου ὑπάτων περὶ ἀντιλογιῶν τῶν ἀναμ....

f.

(A.) M. Terentius M. f. Varro Lucullus, C. Cassius L. Longinus cos. Oropiorum magistratibus ordini populoque salutem. Si valetis, bene est. Scire vos volumus, nos ex senatus consulto facto L. Licinio M. Aurelio cos. de controversiis eorum

2

ἐπεγνωκέναι, quod verbum cum

Consules sunt a. 680.

(*) θεῶν ̓Αμφιαράω: καὶ τῶν δημοσιωνῶν γεγονότων ἐπεγνωκέναι ~ πρὸ μιᾶς εἰ[δυῶν] (*) Οκτωμβρίων ἐμ βασιλικῇ Πορκίᾳ.

Ἐν συνβουλίω: ~ παρῆσαν Μάαρκος Κλαύδιος Μαάρκ[ου] (*) υἱὸς ̓Αρνήσσης Μαρκελλος ~ et quattuordecim alii, in his octavo loco (8-16) Μάρκος Τύλλιος Μαάρκου υἱὸς Κορνηλία Κικέρων).

Περὶ ὧν Ερμόδωρος Ὀλυνπίχου υἱὸς ἱερεὺς (17) Ανφιαράου, ὅστις πρότερον ὑπὸ τῆς συγκλήτου σύμμαχος προσηγορευμέ(18)νος ἐστίν, καὶ ̓Αλεξίδημος Θεοδώρου υἱὸς [καὶ] Δημαίνετος Θεοτέλου υἱὸς πρεσβευ(19)ταὶ Ὠρωπίων λόγους ἐποιήσαντο, ο

ἐπεὶ ἐν τῷ τῆς μισθώσεως νόμῳ αὗται αἱ (20) χῶραι, ἃς Λεύκιος Σύλλας θεῶν ἀθανάτων ἱερῶν τεμενῶν (21) φυλακῆς ἕνεκεν συνεχώρησεν, ὑπεξειρημέναι εἰσίν ο ταύτας τε τὰς προσ(22)όδους, περὶ ὧν ἄγεται τὸ πρᾶγμα, Λεύκιος Σύλλας τῶν θεῶν ̓Αμφιαράωι προσώρι (23)σεν, ὅπως ὑπὲρ τούτων τῶν χωρῶν πρόσοδον τῶι δημοσιώνῃ μὴ τελῶσιν· ~

(24) καὶ περὶ ὧν Λεύκιος Δομέτιος Αϊνόβαλβάς ~ ὑπὲρ δημοσιωνῶν εἶπεν

(25) ἐπεὶ ἐν τωι τῆς μισθώσεως νόμωι αὗται αἱ χῶραι ὑπεξειρημέναι εἰσὶν (26), ἂς Λεύκιος Σύλλας θεῶν ἀθανάτων ἱερῶν

qui [res curant?] dei Amphiarai et publicanorum qui fuerunt cognovisse pridie idus Octobres in basilica Porcia.

In consilio adfuerunt M. Claudius M. f. Arn(ensi) Marcellus et quattuordecim alii, in his octavo loco M. Tullius M. f. Cor. Cicero).

Quod Hermodorus Olympichi f. sacerdos Amphiarai, qui antea a senatu socius appellatus est, et Alexidemus Theodori f. [et] Demaenetus Theotelis f., legati Oropiorum verba, fecerunt,

cum in lege locationis ii agri, quos L. Sulla deorum immortalium aedium sacrarum tuendarum causa concessit, excepti sint, eosque reditus, qua de re agitur, L. Sulla deo Amphiarao attribuerit, ut pro iis agris reditum publicano ne pendant;

et quod L. Domitius Ahenobarbus pro publicanis dixit, cum in lege locationis ei agri excepti sint, quos L. Sulla

4) πρσωίρισεν. 5) Consul postea a. u. c.

τεμενῶν φυλακῆς ἕνεκεν (27) συνεχώρησεν, ο οὔτε ὁ ̓Αμφιά ραος, ὧι αὗται αἱ χῶραι συνκεχωρημέναι (28) λέγονται, θεός ἐστιν', ὅπως ταύτας τὰς χώρας καρπίζεσθαι ἐξῇ (29) τοὺς δημοσιώνας. ~

ἀπὸ συνβουλίου γνώμης γνώμην απεφηνά(30)μεθα· ὃ ἐπέγνωμεν, τῆς συγκλήτως προσανοίσομεν ~, τοῦτο ὃ καὶ (31) εἰς τὴν τῶν ὑπομνημάτων δέλτον κατεχωρίσαμεν

περὶ χώρας (32) Ωρωπίας, περὶ ἧς ἀντιλογία ἦν πρὸς τοὺς δημοσιώνας, κατὰ τὸν τῆς (33) μισθώσεως νόμον αὕτη ὑπεξειρημένη ἐστίν, ἵνα μὴ ὁ δημοσιώ (34)νης αὐτὴν καρπίζηται. Κατὰ τὸ τῆς συγκλήτου δόγμα ἐπέγνωμεν.

(B. Instrumenta in actione prolata.)

(Ι.4) (35) Ἐν τῷ τῆς μισθώσεως νόμῳ ὑπεξειρημένον δοκεῖ εἶναι οὕτως· Ν

(36) ἐκτός τε τούτων ἢ εἴ τι δόγμα" συνκλήτου αὐτοκράτωρ

deorum immortalium aedium sacrarum tuendarum causa concessit, neque Amphiaraus, cui ei agri concessi esse dicuntur, deus sit, ut eis agris frui liceat publicanis ;

de consilii sententia sententiam tulimus; quod cognovimus ad senatum referemus, id quod etiam in commentariorum tabulam rettulimus :

de agro Oropio, de quo controversia erat adversus publicanos, ex lege locationis is exceptus est, ut ne publicanus eo fruatur. Ex senatus consulto cognovimus.

(B.I.) In lege locationis sic videtur exceptum esse:

et extra quam (?) si quid senatus consultum imperator impe

--

1) Cf. Cicero de deorum nat. 3,18,49: an Amphiaraus erit deus et Trophonius? nostri quidem publicani cum essent agri in Boeotia excepti lege censoria, negabant immortales esse ullos, qui aliquando homines fuissent. 2) καρπισζεσθαι. 3) Vocabulum δέλτος hoc loco commentarios consulum significat, qualis est codex ansatus proconsulis Sardiniae (cf. decretum eius infra cap. VI). 4) Ex lege locationis citata supra v. 20. 25. 33. duo capita afferuntur, prius (v. 36-38) tralaticium ut videtur, alterum (v. 38-42) Sullanis temporibus additum. Scilicet consulibus consilioque eorum constabat haec sic scripta esse in lege censoria. 7) δέγματι emendat Bases parum recte, nam utrumque genus decretorum hoc loco requiritur tam urbanum quam imperatorium, et obstat praeterea ordo verborum.

5) υπεξειρημένην.

6)

αὐτοκράτορές τ[ε] (37) ἡμέτεροι καταλογῆς θεῶν ἀθανάτων ἱερῶν τεμενῶν τε φυλακῆς [ἕνεκεν ' ] (38) καρπίζεσθαι ἔδωκαν κατέλιπον, ~ ἐκτός τε τούτων, ἃ Λεύκιος (39) Κορνήλιος Σύλλας αὐτοκράτωρ ἀπὸ συμβουλίου γνώμης θεῶν (40) ἀθανάτων ἱερῶν τεμενῶν τε φυλακῆς ἕνεκεν καρπίζεσθαι ἔδωκεν, (41) ὃ τὸ αὐτὸ ἡ σύγκλητος ἐπεκύρωσεν οὔτε μετὰ ταῦτα δάγματι (42) συγκλήτου ἄκυρον ἐγενήθη.

(ΙΙ.) Λεύκιος Κορνήλιος Σύλλας ἀπὸ συν(43)βουλίου γνώμης γνώμην εἰρηκέναι δοκεῖ. ~

τῆς εὐχῆς ἀποδόσεως (44) ἕνεκεν τῶι ἱερῷ ̓Αμφιαράου χώραν προστίθημι πάντη πάντοθεν πόδας (45) χιλίους, ἵνα καὶ αὕτη ἡ χώρα ὑπάρχῃ ἄσυλος·

ὡσαύτως τῶι θεῷ Ἀμφιαράωι (4) καθιερωκέναι

τῆς πόλεως καὶ τῆς χώρας λιμένων τε τῶν Ωρωπίων (47) τὰς προσόδους ἁπάσας εἰς τοὺς ἀγῶνας καὶ τὰς θυσίας, ἃς Ὠρώπιοι (48) συντελοῦσιν θεῷ ̓Αμφιαράωι ὁμοίως δὲ καὶ ἂς ἂν μετὰ ταῦτα ὑπὲρ τῆς (49) νίκης καὶ τῆς ἡγεμονίας τοῦ δήμου τοῦ Ῥωμαίων συντελέσουσιν, ου (50) ἐκτὸς ἀγρῶν τῶν

ratoresque nostri honoris deorum immortalium aediumque sacrarum tuendarum [causa] fruendum dederunt reliquerunt, extraque ea quae L. Cornelius Sulla imperator de consilii sententia deorum immortalium aediumque sacrarum tuendarum causa fruenda dedit, quod idem senatus confirmavit neque postea senatus consulto irritum factum est.

(II.) L. Cornelius Sulla de consilii sententia sententiam videtur dixisse:

voti reddendi causa aedi Amphiarai agrum tribuo undequaque pedum mille, ut hic quoque ager sacer sit. item deo Amphiarao consecrasse

urbis et agri portuumque Oropiorum reditus omnes in ludos et sacrificia, quae Oropii deo Amphiarao faciunt, item quae posthac ob victoriam imperiumque populi Romani facient,

1) ἕνεκεν addidit Pick. 2) τε υ. 21 et 26 omissum videtur irrepsisse ex v. 37; cf. lex Iulia munic. v. 8: aedium sacrarum deorum immortalium caussa aedificandarum. 3) Cf. p. 174 n. 6.