rogaffet, modo gradus magiftratuum non L. E L. Sententiam finguli dicebant ftantes, formula ufi: QUOD C. PANSA VERBA FE- demque CIT DE-DE EA RE ITA CENSEO. Brif- ordine di fon. de Form. 2. p. 169. Integræ ejufmodi fenatorum fententiæ exftant apud Ciceron. Philip. III, 15. V. 4. VII. 11. IX. 7. & apud Livium paffim. Nec licebat confulibus interpellare dicentes, quamvis aliena multa immifcerent, quod data opera nonnunquam faciebant qui fenatus confultum fieri nollent. (d) Quum D 3 enim (d) Erant & aliæ artes, quibus SC. impedie- II. Pro fententia enim ante & poft occafum folis illud fieri non poffet; Gell. XIV, 7. folebant diem dicendo eximere, vel noctem poftulare, ut ita re infecta difcedendum effet fenatui. Cicero Epift. ad Quint. Fraer. H, 1. Epift. ad Att. IV, 2. Gell. IV, 10. Qui plura capita una oratione complectebatur, is jubebatur DIVIDERE SENTENTIAM, Cic. ad Famil. 1, 2. pro Milon. VI. Senec. Epift. XXI. Qui alterius fententiam fequebantur, ADSENTIRI fe unico verbo ajebant. Et hoc erat verbo adfentiri, quod opponitur alteri muto adsenfui, quo quis pedibus ibat in alterius fententiam. Utramque loquutionem jungit Liv. XXVII, 34. L. Veturius & Licinius cenfores eum tonderi &fquallorem deponere, & in fenatum venire, fungique aliis publicis muneribus cogerunt, fed tum quoque aut verbo adfentiebatur, aur pedibus in fententiam ibat. Nonnunquam non omnino adfentiebatur quis fententiis antea dictis, fed aliquid præterea addendum cenfebat, & tum utebatur formula: SERVILIO ADSENTIOR, ET HOC AMPLIUS CENSEO. Cicero Philipp. XIII, 21. (e) LI. Di&tis denique fententiis, confulis erat, nunciatio vel pronunciare illas, vel eafdem fupprimere. rum fa- Licebat ei in tanta varietate fententiarum Ataque di- earum auctores & principes edere, fimulque jubere, ut quifque ex pronunciatis fententiis fceffio. unam (e) Aliquando etiam in altercationem abibant unam ampleЯerétur. Et id fibi vult follemnis illa locutio: PRONUNCIARE SENTENTIAM, apud Cicer. ad Famil. X, 12. I, 2. Formula, qua tunc utebatur conful hæc erat: QUI HÆC SENTITIS, IN HANC PARTEM, QUI ALIA OMNIA, IN ILLAM ITE, QUA SENTITIS. Quæ verba lege præfcripta explicat Plin. Epift. VIII, 14. His dictis fenatores mutabant locum, & finguli eo difcedebant, ubi recitata fuerat, quam probarent, fententia. In quamcunque vero partem frequentior concefferat fenatus, de ea dicebat conful: HÆC PARS MAJOR VIDETUR, & in eam fententiam deinde conficiebatur Senatufconfultum. Briffon. de Form. II. p. 184. LII. Varro equidem apud Gellium Not. LII. SeAttic. II, 18. Senatufconfulta vel per difcef- natufcou fionem vel per exquifitas fingulorum fenten- fulta quo. tuplicia? tias facta fcribit, quum contra Atejus Capito & Tubero nullum fine difceffione SC. fieri potuiffe cenfuerint. Sed falva res eft. Ad omnes SC. fiebat difceffio: fed non femper finguli rogabantur fententias, & hinc illa demum SC. per difceffionem facta dicebantur, ad quæ non fingulorum fuerant exquifitæ fententiæ. Huber. Digress. I, 31, p. 87. LIII. Denique SC. follemniter fcribebatur, LIII. ita, ut primo dies, deinde locus, ubi fenatus ha- Scripta bitus, tum porro, qui fcribendo adfuerint, (f) conf. D 4 po (f) Scribendo enim aderant aliquot Senatores. Nonnunquam fi fcribis publicis hoc committere nollent, ipfi viri ampliffimi hanc in fe operam Senatuf LIV.Confirmata a ris. poftea, quis ad fenatum retulerit, & denique, quid placuerit fenatui, referretur. Integra SC. verbis fuis legitimis præfcripta exftant in L. 20. §. 6. D. de hered. petit. ubi tamen plura mendofe fcripta effe animadvertimus, & apud Ciceron, ad Fam. VIII, 7. Frontin. de Aquadult. 11. Briffon. de Form. II. p. 198. Omnium vero integerrimum eft SC. Marcianum de Bacchanalibus, egregie illuftratum a viro amplif mo, Corn. van Bynkersh. de relig. peregr. Diff. II. p. 259. Opufc. LIV. Verum ne fic quidem ratum erat SC. tribunis nifi tribunis etiam placuiffet, qui, eo perle. & illata to & probe expenfo, litteram T, fierepublica edi Cere- videretur addebant. Valer. Max. II, 2.7. Sin minus placeret, fuo illo follemni VETO intercedebatur , moraque fiebat SCto: AUCTORITATES perfcribi folebant. Cicero ad Att. V, 2. ad Fam. VIII, 7. Id eft, ut explicat Dio Cafl. LV. p. 629. 8 μώτοι καὶ τέλος τὶ ὡς κεκυρωμθύοι ἐλάμβανεν, ἀλλὰ ἀκυτώριτας iyiyveto, non vim SC. obtinebat, fed auctoritas Jenarus dicebatur. Hæc vero auctoritas non vim legis habebat, fed efficiebat, ut eadem de re iterum referri poffet ad fenatum. Cœl. apud Cic. Epift. VIII, 8. Poftremo fcriptum SC. in ædem Cereris, Liv. III, 55. vel in ærarium deferebatur, Sueton. Auguft. XCIV. & tunc fenatus dimittebatur formula follemni : P. C. NEMO VOS TENET, vel NIHIL VOS MORAMUR. Cicero ad Quint. Fratr. I, 2. LV. fufcipiebant, idque SC. TACITUM vocabatur. Jul. Capitolin. Gordian. XII. etiã fub LV. Eodem ritu etiam fub Imperatoribus LV. Hoc condita funt S. C. nifi quod princeps oratio- ritu SC. nem permitteret, & fenatores plerumque pe- Imperadibus irent inprincipis fententiam. Quin eo toribus prolapfa erat Senatorum adulatio, ut oratio- fata nes principum æque ac Senatorum, illis blan dientium, plerumque adclamationibus exciperent. Plin. Epift. IV, 9. quæ etiam, ne perret adulationis memoria, in acta referebantur. Idem Panegyr. LXXXV. Plura exempla Occurrunt in fcriptoribus hiftoriæ Augufte, que collegit Brifson. de Form. II, p. 87. LVI. Enimvero, quemadmodum hæc fe- LVI. Re natufconfulta non nifi ideo invenerant Impe- principl fcripta ratores, ut viderentur veterem fenatus auctoritatem libertatemque reipublicæ tueri; ita ea fictione tantifper opus fuit, dum fervituti paullatim adfuevifsent Romani. Hinc cœperunt fenfim Imperatores refcribere, editifque conftitutionibus leges veteres abrogare, novas inducere, irrogare privilegia, omniaque, ut paucis dicam, pro lubitu decernete. Refcriptis illis principum vel ad libellos five magiftratuum, five univerfitatum, five privatorum refpondebatur, & tunc ifta EPI STOLE feu LITTERÆ; L 3. §. 1. D. de zeft. L. 31. D. de re judic. illa SANCTIONES PRAGMATICĂ; L. 7. §. 1. C. de div refcript. (Græcis enim payatına, dicuntur refcripta, uti Latinis falta: Jul. Capitofin, in Macrin. Cap. XIII.) hæc denique ADNOTATIONES, vel SUBNOTATIONES dicebantur. L. 6. feq. C. de div. refcr. L L Co de prec. Imp. offer. Libellorum integra exem DS pla |