Page images
PDF
EPUB

tia Cajus Caligula. Dio Caff.LIX.p.647.fed illa paullo poft ipfe iterum illi eripuit. Idem p.665. Ex eo tempore rarius leges latæ ad populum : aft eo frequentius prodierunt fenatufconfulta, quibus plerumque præmittebatur oratio princi pis, non quidem femper ab ipfo principe, fed fæpius (z) a queftoribus, qui candidati vocaban

tur,

(3) In marmoribus fæpe legimus QUÆSTOR KANDIDATUS, Reinef. Infc. II, 26. VI,4. ΤΑΜΙΑΣ ΚΑΝΔΙΔΑΤΟΣ Gruter. Infc. p. ccccxxν, 2.Vocabantur ita, qui libris, epiftolis & orationibus principum in fenatu prælegendis præerant.L.I.D.de Offic. Quæft. Dio Caff. LIV.p.617. Tacit. Annal. XVI, 27. Suet. Tit. VI. eofque jam ab Augufto adhibitos conftat ex Dione Caff. LIV. p. 539. & Sueton. Aug. LXV. Ideo vero dicti videntur candidati, quia poft quæfturam ftatim prætores fiebant, & inde regebant provincias. Lamprid. Vit. Alex. XLIII. Unfte hæc dignitas ingreffus erat & quafi primordium gerendorum honorum & fententiæ in fenatu dicendæ. Immo recentiore ævo fæpe cum aliis dignitatibus conjungebatur hæc quæftura. Sane Anicius Auchenius Baffus in marmore Romano præter hanc quæfturam etiam alios geffiffe honores dicitur. Reinef. Infor.VI,4. ANICIO AUCHENIO BASSO. V. C. QUÆSTORI GANDIDATO.

UNO EODEMQUE TEMPORE PRÆ-
TORI TUTELĂRI PROCONSULI.
CAMPANIÆ. PRÆFECTO.

TRINI MAGISTRATUS.

URBI.

[merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small]

tur, recitata. Briffon. Antiq. Rom. 1, 17. p. 19. Unde fæpe oratione Principis cautum dicitur, quod erat Senatus confulto constitutum L.pen. D. ad SC. Frebell. L. 8. pr. D.de tranfaEtion. L. 52. l. 10. D. pro foe. L. 60. pr. de ritu nupt. L. 32. pr. §. 1. feq. D. de don. int.vir. O ux、 L. I. L. 7. C. de prad. min. non al.

Differen

XLVI.Etiam in libera republica fiebant SCa: XLVI. fed ea vim legum non habebant. Quamvis tia SC. in enim initio, pulfis regibus, ariftocraticam me- libera ditarentur patricii, & hinc apud Dionyf. Halic. rep. & fub Im VI. p. 329. legem elfe dicerent jam inde ab urbe pezatoricondita, que omnia in fenatuspoteftate ponar, bus. prater magiftratuum creationem, legum lationem

bellum inferendi deponendique arbitrium: id tamen non perfuaferunt plebi, libertatis popularis appetentiffimæ. Unde non erat penes fenatum poteftas legislatoria: fed quædam tantum erant negotia, quæ fenatus populi juffu ad curam fuam revocaverat, ut puta, ærarium & pecunia publica, quæ fenatus arbitrio difpenfabatur: controverfia in Italia fufcitatæ, publicaque objurgatione vel graviore decreto componenda: legationes aut ad indicendum. bellum, aut alia graviora negotia obeunda decernendæ, aut exterorum excipienda: proroga

Talis enim eft Infcriptio pofita

M. NUMMIO. ALBIÑO. V. C.
QUÆSTORI. CANDIDATO.
PRÆTORI. URBANO. COMITI.
DOMESTICO. ORDINIS. PRIMI. ET
CONSULI. ORDINARIO. ITERUM.
Reinef. Infe. VII, 132. Legendus de hac digni-
tate idem Reinef. Var. III, 16. 60.

Hein. Ant Rom. T. 1.

rogationes imperii & provinciarum: CORVOcatio populi: ac denique indictio feriarum & fupplicationum. Hæc enim omnia fenatus folius curationi fuberant, nifi tribuniciis interceffionibus res devolveretur ad populum: ceu præclare fuo modo docet Polyb. Hift. VI, 12. feq. & ex eo Zamofc. de Senatu Rom. I. p. 174. Ø feq. De his ergo folis in libera republica SCta condebantur, ut recte obfervatum a Bachovio in πpórols, p. 38 feq. Sed maxine fenatus poteftas excellebat intrepidis rebus ac turbatis, quibus trifte illud fieri folebat fenatufconfultum: DARENT OPERAM CONSULES, NE QUID RESPUBLICA DETRIMENTI CAPERET. Quod decretum fummum ac latiffimum in confules transferebat imperium, ut iuo jure poffent exercitum parare, bellum gerere, coercere,etiam injuffu populi, unde extremum & ultimum hoc fenatufconfultum vocatur. Liv. III, 4. Salluft. de Bello Catilin. XXIX. Cic. Catilin. 1, 2. & pro Milon. XXVI. Cæfar de Bello Civili 11,5. Barn. Briffon.de Form. II.p.212.

XLVII. Fiebant SC. non nifi in facro aufpiciifque dicato loco. (a) Romulus in templo Vulcani extra urbem Senatum coegit. Plu tarch.

(a) Nam & hæc non nifi peractis facris captifque auguriis fiebant. Appian. de bello civ. II.p. 216. Exempla exftant apud Liv. XXII, 11. XXIV, II. Non addicentibus avibus > negotium in alium diem differebatur. Cic. Epift. X, 12. Auguftus hac moleftia liberaturus fenatores, initituit, priufquam confideret quifque, thure & mero fupplicaret apud aram ejus Dei, in cujus templo coiretur. Sueton. Auguft. xxxv.

[ocr errors]

tarch. Quaft. Rom. XLVII. p. 276. Tullius Hoftilius in curia Hoftilia. Libera republica ædes Apollinis, Martis, Bellona, Quirini, Caftoris, Concordiæ, Virtutis, Fidei, ut & curiæ Hoftilia, Pompeja, Julia, fenatui habendo inferviebant. Gell. Noct. Att. XIV, 7. Nam & in curiis templa erant per augures dedicata. Gell. Nolt. Art. VI, 7. Ordinaria tamen fenacula erant ades Concordiæ, ædes Bellonæ, & locus ad portam Capenam. Feft. voce Senaculum p. 43 1. Conveniebat Senatus ftatis temporibus, hoc eft, fingulis Kalendis, Nonis & Idibus, exemtis tamen diebus comitialibus, (quibus convenire néfas habebatur per legem Pupiam. Cicero ad Fam. I, 4.) nec non diebus atris quibus fenatum non nifi in rebus trepidis habere licebat. Dio Cass.XLV. p. 278. Et hi ordina rii conventus fenatus legitimus dicebantur. Si vero vel legatis vel aliis ob quamcunque causa fenatus extra ordinem dabatur; ille vocari folebat indictus. Fr. Hotom. de Senatu V. Et tunc quidem convocabantur plerumque fenatores per edictum, quo olim frequentes adefse jubebantur QUI PATRES, QUIQUE CONSCRIPTI: Liv. II, 1. poftea vero edici coepit: QUISENATORES, QUIBUSQ; IN SEÑATU SENTENTIAM DICERE LICET. Feft. voce confcripti & fenatores,ibique Dacer.p.496. Gell. Not. Art. XIV, 18. Brifson. de For.I,p. 264. XLVIII. Frequens fi aderat fenatus > tum XLVIIL Conful, quem penes fafces eo menfe erant, Relatio aut eo abfente Prætor, aut Dictator, fi quis Confule, aut Interrex aut Præfectus urbi ad fenatum Diaato referebat. Gell. XIV, 7. Si quando id recufaret tore.

erat,

[merged small][ocr errors][merged small]

re, Prz

conful: eas in fe partes fufcipiebat aliquis tribunus plebis, cui etiam jus erat, addere relationi confulis, quod e re videbatur, aut novam de integro ordiri. Paul. Manut. de fenatu V. p. 359. Relationibus plerumque præfari folebant follemni illa formula. QUOD BONUM, FAUSTUM, FELIX, FORTUNATUM SIT. Sueton. Calig. XV. deinde adde bant: REFERIMUS AD VOS, PATRES CONSCRIPTI. Briffon. de Form. II. p. 165. XLIX. XLIX. Finita relatione, fententiam rogaRogatæ fentétia, bantur fenatores, (b) non verbis precativis, qualibus in comitiis utebantur rogatores, fed imperativis; DIC. SP. POSTUMI, QUID CENSES? Liv. IX, 8. vel QUID FIERI PLACET? QUID VOBIS VIDETUR; Briffon. de Form. II. p. 165. Qua in re non idem femper, at plerumque is obfervabatur ordo, ut ante comitia princeps fenatus; poft comitia vero confules defignati primo loco dicere juberentur fententias. Sequebantur eos viri confulares, hos prætorii, tum ædilitii, quæftorii ac denique tribunicii, (c) e quibus tamen reliquos anteibat, quem conful priorem

(b) Qui rogabant

ro

CONSULERE, nec non PERROGARE SENTENTIAS diceban:ur Liv. XXII, 19. Suet. XXIX, 60. Aug. XXXV. (c) Tribuni plebis non erant olim fenatores, nec jus iis erat dicendæ in fenatu fententiæ. Ante curiam itaque fedebant in fubfelliis, donec SCta ad fe ferrentur, quæ ipfi vel adprobabant deinde, vel rejiciebant. Val. Max. II, 2. 7. At etiam fenatoria dignitas jusque dicendi fententiam iis data funt lege Atinia. Gell. Not. An. XIV. ult.

« PreviousContinue »