exheredandique facultas. Quum verò èå abs úterentur homines maxime blanditiis novercalibus deliniti; Jurisconfulti de remedio cogitare coeperunt, quo injufte exheredatis fuccurrerent. Quod non obfcure innuit Pompo aius, dum latiffimam illam poteftatem testa totum coanguftatam fuiffe ait interpretation: jura conftituentium. L. 120. D. de verb. fignif. Jam quamvis Jurifconfultis novas leges con dere vel veteres evertere haud liceret; tamen quum ex juris principiis furiofi condere non poffent teftamentum; non alia ac commodio re ratione injufte exheredatis fuccurrere pot erant, quam fi colore furoris uterentur, fin gerentque, parentem liberos injufte exhere dantem fanæ ac integræ mentis haud fuiffe, idque inde demonftrarent, quod homines bene de fe meritos fine jufta cauffa vel pra terierint velexheredes fcripferint. Bynkersh Obf. II, 12. p. 153. Ceterum hanc actionem vocabant QUERELAM, &enuías vend. Cognati enim non fe invicem accufare, fed in ter fe conqueri dicebantur. Voff. Inft. Orai I, 6. 2. Vocabant eamdem querelam INOFFI CIOSI, quia quemadmodum beneficia aliorum funt, ita officia eorum, quos neceffitudo fufci tat, & opem ferre jubet. Seneca de Benefit. III, 8. Contra officium enim teftari videban tur, qui proximos vel præterierant, vel exhéredes injufte fcripferant..

VI. Ceterum hac querela, teftamento ceteroquin follemniter facto, objiciebatur dementia furorve teftatoris. Non enim tanta inhumanitas cadere videbatur in fani capitis ho

minem, ut fine cauffa exheredes fcriberet filios. Inftituebatur hæc querela ceram judicio centumvirali feu quadruplici, ut patet ex Plin. Epift. IV, 24. Unde & ipfa hæc querela aliquando judicii centumviralis nomine venit. L. 13. D. de inoff. teft. Add. L. 17. D. eod. Valer. Max. VII, 7. 1. Ó 2. Ó VII, 8. I.

ma po

VII. Ceterum ceffabat hæc querela, reli- vII. Ori Eta legitima, feu certa & legibus definita bo- go legitinorum portione. Ea olim femper erat heredita- tionis is quadrans. L.S. §.6. & 8. D. h. t. L.3 1.D. eod. L. 2. de inoffic. donat. Hæc quarta quando & qua occafione inoleverit, incompertum, fibi offe fatetur Jac. Cujac. Obf. 11, 21, III, 8. ubi tamen eamdem a Marco Imp. inventam fufpicatur deceptus loco Nicephori. At inter primos Jan. a Cofta princ. Inft. de inoff. teft. & Claud. Chiffl. de legit. port. nec non poft hos Ant. Schulting. Jurifp. Antejust.p. 381. docuerunt, legitimam illam portionem ex legis Falcidia rationibus prudentum interpretatione effe inductam. Sane heredibus, quibus inofficiofi querela competit, QUARTAM FALCIDIAM deberi, difertis verbis dicunt Paullus Recept. Sent. IV. 5.5. & Ulp. L. 8. §. 9. & 14. D. de inoffic. teftam. Abfolute quoque illam portionem QUARTAM vocat Plin. Epift. V, 1. & FALCIDIAM_Juftinianus L. 31. C. de inoff. teft. Unde patet, fatis antiquam & forfan Augufti temporibus æqualem (a) effe legiti mam illam portionem.

Z 37

VIII.

(a) Augufti enim temporibus lacam effe legem Falcidiam, oftendimus infra Lib. II. Tit. XX. fequ. S. XIV.Occafionem forfan dedit T. Tetrius

Vi

VHI, In veЯa a

VIII. Sed mutavit illam portionem JustiJuftinia- nianus per Nov, XCII, & Nov. XVIII, 1. ubi no muta- legitimam portionem, fi liberi quatuor vel pauciores effent, trientem; fin quinque vel plures, femiffem effe juffit.

III. Qui

bus cafi

vel non

IX, Competebat hæc querela liberis non modo adverfus parentes, fed & his adverfus bus hæc liberos, Sane & matrum teftamenta hac que locum rela impugnata legimus jam ante SC. Orphihabuerit gianum apud Plin. Epift. v, 1. Valer. Max. habuerit, VII, 7. 4. Quod eo minus mirandum > quia ex eodem Valerio Max. conftat, etiam amicos extraneos agere potuiffe. Poftea id remedium ad folos parentes, liberos, fratres reftrictum L. I. D. h. t. Immo jure novo ceffabat hæc querela etiam in fratribus & fororibus, nifi turpis inftituta effet perfona: Le 27. C. b. t. ceffabat etiam contra teftamentum militis: L. ult. §. 1. C. eod. ceffabat denique præfcriptione quinquennii, Z. 8. §. ult, D. eod. de quibus omnibus plenius agunt jureconfulti,

X.Here

X. Pergimus ad heredum qualitatem & des quo- differentiam. Erant illi vel NECESSARII, uplices vel EXTRANEI. pr.Inft. hata

XI. NECESSARII erant, qui cogebantur XI. Here. des ne effe heredes etiam inviti. Tales erant fervi, ceffarii. quibus pro libertate data, id jugun impo nebant leges, ut heredes effe cogerentur, quo fubhaltatio bonorum non heret nomine dominorun fi forte æs alienum aliter dif

folyi

Vibo, qui filium infantem exheredaverat. Val
Max. VII, 7.3. Reinef. Infeript.p. XXIV, t..

folvi haud poflet, fed eorum nomine infamniæ enim quid habere videbatur illa fubhaftatio, quam hoc ordine factam novimus. Proponebatur edictum a Prætore, quo creditoribus poffeffio bonorum dabatur. Qui ubi triginta dies a die deferti vadimonii poffederant; ejufdem Prætoris juffu creari folebat Magifter ad bona diftrahenda. Cic. ad Attit. VI, I. Quinctilian. Inft. Orat. VI, 4. L. ult. D. de curat. bon.dand. Tum fiebat præfcriptio in celeberrimis urbis locis: ITA ILLE DEBITOR NOSTER IN EJUSMODI CAUSSA EST, UT BONA EJUS DIVENDI DEBEANT, QUICUMQUE EMERE VOLET, ADESTO. Theoph. pr. Inft. de fuccef. Jubl. qua fieb. per ban. vendit. idque eft illud trifte carmen magiftri, de quo Cicero de Orator. 1,57. vel libellus bonis alicujus fufpenfus, apud Senecam de benef. IV, 12. Paucis diebus poft denuo adenndus erat prætor, ut liceret legem bonorum vendendorum facere, atque inde ita v. c. præfcribebant: HÆC QUICUMQUE EMERIT CREDITORIBUS IN DIMIDIAM PARTEM EORUM, QUÆ IPSIS DEBENTUR, RESPONDERE DE- · BET. Theoph. ibid. Interea aderant bonorum eintores, qui totam maffam bonorum emebant, vocati etiam fectores, de quibus Cic. pro S. Rofc. Amer. VI. Scilicet fectores vocaban tur, qui fpem lucri fui fequuti, bona condemnatorum femel austionabantur, proque iis pecunias penfitabant fingulis, ac deinde pro compendio fuo fingulas quafque res populo vendebant. Alcon. Pæd. in Verr. III. p. 1845. NonZ 4

farii.

nunquam, fi deeffet emtor, auctio fiebat, eaque indicebatur acerba voce præconis, cujus formula, fed jocofa, eft apud Plaut. Menachm. V, 9. v. ult. Qua de re Cicero Epift. ad Att VI, 1. Sigon. de ant. jure civ. Rom. 1, 1 1. p. 149. de Judic. 1, 18. p. 449. feq. Ne ergo hæc infamia in defuncti domi manes redundaret: ab obæratis fervus inftituebatur heres, & is cogebatur hereditatem adire, atque hinc dici folebat HERES NECESSARIUS.

XII. Sui XII. SUI & NECESSARII erant liberi & necef SUI, quia jam vivis parentibus quafi domini habebantur. §. 2. Inft. h. t. §. 3. Inft. de hered. que ab inteft. Z. 11. D. de lib. & poftum. Unde & particeps patris eleganter dicitur filiusfamil. apud Terent. Heautont. Alt. I. fcen. 1. v. 97,

XIII. Ex-
Branei

Nec fas effe, ulla me voluptate hic frui, Nifi ubi ille but falvus redierit meus particeps. NECESSARII, quia nec ipfis fas erat, hereditatem repudiare. Quia tamen durum videbatur, ob defuncti parentis infortunium liberos fuperftites quafi infamiam contrahere ; prætor ipfis poftea concefferat beneficium abftinendi L. II. Le 12. L. 57. p. 1. D. de acquir. hered. L. 71. §. 9. eod. ex quo loco, id beneficium jam ante Sabini tempora liberis datum effe, adparet.

XIII. Denique EXTRANEI erant, qui nec neceffarii erant, nec fui. His ergo. liberum erat, vel adire hereditatém, vel repudiare, fi magis expedire videretur. Adquirebatur féilicet hereditas cretione, aditione, pro heredes geftione, immiftione, agnitione. Charond. ad Ulp. Fragm. XXII, 27. qui tamen fallitur, dum im