centefimam eamdem Italis remisit Cajus Cali, gula, Dio Caff. LIV. p. 742. Ex quo loco patet, in Suetonii Cal. XVI. auctore Cafaubono refcribendum effe: Centefimam auctionum Italia remifit, quum vulgo ibi legatur ducentefi mam. Ceterum non aliud hoc erat vectigal quan centefimus rerum in auctione venalium numus, qui inferebatur ærario militari, ut reEte docet Lipf. ad Tacit. Annal.ll.p.104. & feq. Sæpiffime tamen illius vectigalis quantitas videtur vel aucta, vel imminuta. Nam & quinquagefimæ fit mentio. Immo Theodofius & Valentin. Augufti conftituerunt, ut nundinis quibufque ex qualibet negotiatione mercium fifco in fingulos folidos venditor dimidiam filiquam, & fimiliter emtor dimidiam inferret. Idque eft vectigal SILIQUATICUM, de quo Caffiod. Var. IV, 19. id rebus omnibus nundinandis providam definiviffe antiquitatem. Ipfam conftitutionem Theodofianam quum jam pridem in lucem protraxerit Cujac.obf XVI, 22. mirandum fane eft, virum doctiffimum, Guid. Pancirol. Thefaur.Var. Lelt. III, 31.p. 494. exiftimare, filiquaticum in fructibus conftitiffe, e. g. filiquis fimilibufque, eofque fructus, in locu numorum fuiffe præftandos. Siliqua hic eft vicefima quarta pars folidi aurei, feu ejufdem femiuncia, Gronov. de Pec. Vet. Lib. IV. Cap. XVIII. adeoque fatis grande hoc vectigal fuiffe animadvertimus. Eft & vectigal QUADRAGESIMÆ, five litium, five portorii loco folvendum, cujus meminere Quinctilian. Declam. XXXV. Symmach. Epift. V, 62.65. immo & Suet. Vespas. Cap. I.

Ei præfectum legimus QUINCTIONEM ? AUG. LIB. TABULARIUM XXXX. GALLIAR. apud Reinef. Infer. Claff. IX, 36. Paullo obfcurius eft vectigal ansaria, uti in L. I. C. Hermog. de jure fifci vocatur, vel anfarii & fovencularii, vel foriculiarii, quorum meminit elegans marmor Romanum apud Grut. Infer. p. CXCIX, 6.

IMP. CÆSAR. M. AURELIUS.
ANTONINUS. AUG,

GERMANICUS. SARMAT. ET.
IMP. CÆSAR. L. AURELIUS.
COMMODUS. AUG.

GERMANICUS. SARMATIC.
HOS. LIMIDES. (fic) CONSTITUI.
JUSSERUNT.

PROPTER. CONTROVERSIAS. QUÆ. INTER. MERCATORES. ET. MANCIPES. ORTE. ERANT. UTI. FINEM. DEMONSTRARENT. VECTIGALL. FORICULARI. ET ANSARII. PROMERCALIUM. SECUNDUM. VETEREM. LEGEM. SEMEL. DUM. TAXAT. EXIGUNT.

Differit de his vectigalibus Jac. Cujac. obf. XIV, 3. Sed ita, tit lectores non multo reddat certiores. Mirum eft vectigal pro umbra plarani exactum, de quo Plin. Hift. Ñat. XII, I. aultoque mirabilius dekor, quod pro cæli aerifque uuspendebatur, de quo quædam haud rotia habet idem laudatus Cujac. obf.X, 7. Denique etiam novis illis vectigalibus vel

maxime accenfenda vicefima hereditatum, de qua jam ante n. XIX. aliquid notavimus.

LXIV. Pergimus ad jus SUFFRAGIO- LXIV. Jus fuffragio. RUM, quod & ipfum ad cives Romanos per- rum, tinuit. Comitia ipfe Romulus inftituerat, civibufque libera permiferat fuffragia, quoties vel lex ferenda effet, vel creandus magiftratus, vel bellum denique decernendum videretur. Dionyf. Halic. II. pag. 87. Quum vero initio curiatim fuffragia cives ferrent in comitiis curiatis; poftea centuriata comitia invenit Ser. Tullius, quibus id obtinuit, ut ditiorum prævalerent fuffragia, quum in comitiis.curiatis turba egenorum civium optimates & ditiones facile numero fuffragiorum obrueret. Dionyf. Hal. IV. p. 224. fequ. Et ex eo tempore fere dicis tantum & aufpiciorum cauffa rogationes curiatim perlatæ, & denique ipfa illa comitia adumbrata funt per XXX. lictores. Cic. de leg. agrar. II, 12. Qua de re tamen haud levis fuit virorum doctiffimorum inter fe altercatio, Nicolai fcilicet Gruchii, & C. Sigonii, quorum fcripta eristica repetita editione vulgavit vir de his litteris immortaliter meritus, Jo. Georg. Grævius Tomo 1. Thef. Ant. Rom. (y) Denique etiam tributa

tos,

'

in

Quæftio eft inter hos viros doctiffimos de lege curiata. Nic. Gruchius exiftimat, patricios magiftratus olim binis comitiis effe creacenturiatis & curiatis; plebejus itidem binis, tributis & curiatis: denique quum obfoleviffent curiata comitia, magiftratus omnes binis comitiis creatos, centuriatis & tributis. Negat id Car. Sigon. magiftratus tantum unius

gene

LXV.

inventa funt comitia, quibus populus per tribus quarum demum XXXV. erant, ferebat fuffragia, eaque coeperunt A. U. C. CCLXIII. A. Sempronio, M. Minucio Coff. Quemadmodum vero centuriata comitia non nifi a majoribus; ita tributa a minoribus æque ac majoribus magiftratibus haberi poterant. In his fuffragium ferebant omnes, qui erant in tribum adfcripti, præterquam impuberes, ærarii, & fexagenarii, quos depontanos ideo dictos, alibi obfervavimus. Aliquando unus idemque civis in duplici tribu ferebat fuffragia, fi se dediffet alteri in adoptionem. Tunc enim & patris naturalis tribum retinebat, & tribui patris adoptivi adfcribebatur. Hinc Auguftus in lapide Brixienfi apud Grut. p. CCXXVI, 3. vocatur C. JULIUS C. F. TAB. SCAPT. CÆSAR AUGUSTUS, quia tribui Fabiæ & Scaptiæ erat adfcriptus. Suet. Aug. XL.& ibi Torrent. De his comitiis plura dat Sigon. de antiquo jure civ. Rom. 1, 17. p. 212.

LXV. Sed illud fuffragiorum jus primus imIllud fub minuit Jul. Cæfar, dictator perpetuus, comitia

Impera

tor mutatum.

cum

generis comitiis creatos exiftimans, Confules nimirum centuriatis > alios magiftratus patricios curiatis, ita tamen, ut deinde iterum de iifdem magiftratibus judicatum fit, populusque priora comitia reprehendere potuerit. Ergo de confulibus bis putat comitiis, fed non aliis quam centuriatis, judicatum, de aliis quoque bis, fed non nifi curiatis. Ab eruditorum vero fenatu jam pridem fecundum Gruchium fuit judicatum, uti obfervat V. C. Jo. Ge. Græius præfat. T. 1. Antiq. Rom.

cum populo ita partitus, ut exceptis confulatus competitoribus, de cetero numero candidatorum pro parte dimidia, quos populus vellet, pronunciarentur pro altera parte, quos ipfe dediffet. Sueton. Jul. XLI. Auguftus equidem populo reftituit fuffragia, reducto priftino comitiorum jure, & multiplici poena coercito ambitu: Sueton. Aug. XL. Aft fub Tiberio denuo ademptum fuit populo jus fuffragiorum, & ad folum Principem ac Senatum traductum, feu, ut ea de re Tacitus Ann. I, 15. tunc primum e campo comitia ad patres translata. Dio Caff. Hift. LVIII. p. 633. fequ. Reddita quidem a Cajo illa fuffragiorum jura tradit idem Dio Hift. LIX. p. 648. fed Suetonius Calig. XVI. tantum rentalse eum, comitiorum ait, more revocato fuffragia papulo reddere. Certe nec fub ejus fuccefforibus in ferendis legibus aliifque rebus majoribus populi fuffragia valuiffe, jamdudum obfervarunt viri docti,(e) Juftus Lipf. Excurf. ad Tacit. Ann.

I, 15.

(3) Retenta quidem aliquamdiu funt comitia ; fed dicis cauffa, & tanquam prifcæ libertatis fi mulacra. Solebant enim magiftratus a Principe vel Senatu defignati in campum Martium prodire cum neceffariis, ibique coram populo, more veteri congregato a præcone pronunciari Qua de re Dio. Calf. Hift. LVIII. p. 727. qui ubi de perpetuo Tiberii in creandis confulibus modo egiffet, ftatim addit: μerà Têm is è dñμov κι ἐς τὸ πλῆθος αυτοί και οι προσήκοντας ἑκατέρω, της αρχαίας εσίας ένεκα, καθάπερ καὶ νεῶ ὡς τε ἐν εικόνα δοκεῖν γιγνεσθαι, ἐσίοντες απεδείκνυ το De inde ad populum & plebem hi fuis quique cum neceffariis dicis cauffa, ficuti nunc etiam, at image

qua.