P. 245. Ejurato regno, Valerius Poplicola Servii inftitutum revocaffe, eumque in finem Quæftores creaffe videtur. Immo pauperes aliquamdiu tributorum onere exfoluti, donec decrevit Senatus anno U. C. CCCLXIX. ut plebi, quæ eo ufque fuis fumtibus militaverat, ftipendium quotannis ex ærario folveretur. Hoc enim facto coacti funt omnes, tributum ex cenfu quotannis in ftipendium militate conferre. Liv. IV, 59. 60. Hinc magna fubinde certamina inter patres & plebem de conferendis tributis, quæ fæpe a Tribunis impedita, fæpe a Senatu remiffa, nec raro ob neceffitatem reipublicæ aucta funt, ut refert Car. Sigon. de antiquo jure civ. Rom. I, 16. p. 197. Sequ. Quin indicta fæpe tributa temeraria, propter periculi magnitudinem veluti poft urbem a Gallis captam, item bello Punico fecundo, Valerio Levino & M. Claudio Marcello coff. quando ipfæ matronæ aurum & ornamenta fua conferre non dubitabant. Feft. voce tributum p.468. Liv. XXVI, 16. Poftremo annua tributa plane remiffa funt. A. U. C. LXXXVI. poftquam L. Paullus e præda Macedonica incredibilem vim auri intulerat in ærarium. Cic. de Offic. 11, 22. Plin. Hift. Nat. XXX, 3. idque ad confulatum ufque Hirtii & Panfæ manfiffe tradit Plutarch. Vit. Paull. p. 275. Tomo I. Poft ea tempora tributi collati frequentiffima fit mentio, & fub Imperatoribus eo res rediit, ut multa inveBirentur nova tributa locupletando ærario, & non folum provinciis a populo ftipendia; a principe tribus imponerentur, Theoph.

§. 40. Inft. de Rer. Divif. Cujac. Obferv. VII, 3. verum etiam durior fubinde hac in re fieret conditio civium Romanorum .

erát por

LIX. Diverfa a tributis erant VECTIGA- LIX. Jus LIA, Cujac. obf.VII, 4. quæ vel portorii, vel ve&igadecumarum & fcriptura, vel falis, vel vicefima lin qualia nomine exigebantur. Portoria pecuniæ erant, toria quæ portitoribus pendebantur, id eft, iis qui mercedes mercibus in portum vel per pontem devehendis exigebant. Hirt. Bell. Alex. XIII: L. 60. §. 8. D. Locar. condult. Jul.Cæf. Bell.Gall. III. princ. Sedilla, portoria lege lata, civibus in urbe ac per Italiam remifit Q. Metellus Nepos, Dio Caff. XXXVII. p. 59. Poftea tamen peregrinarum mercium portoria denuo inftituit Jul. Cæfar, tefte Sueton. Jul. XLIII. Eaque diutiffime exacta funt fub Imperatoribus fequentibus, quippe quorum primum ea penitus remififfe legimus Helvium Pertinacem auctor eft Herodian. Hift. II, 4. quamvis illud reftitutum effe a fuccefforibus, ex L. 21. pr. D. de don. int. vir. & uxor. intelligamus.

ra.

LX. Decumæ exigebantur a civibus Roma- LX. Denis, vel Latini nominis fociis, qui in Italia cuma & aut extra Italiam publicos agros arabant. Id fcriptu enim fiebat ea lege, ut frumenti decimas penderent. Sin vero qui filvis vel pafcuis publicis hoc modo frueretur; pecunia, quæ inde redibat, Scriptura adpellari confuevit. Solebant fcilicet Romani agros, hoftibus bello ademtos, fi culti effent, civibus; fin inculti, Italicis hominibus per cenfores locare, ea lege, ut decimam frumenti, quintam reliquarum frugum præftarent; e pafcuis vero certum pende

rent

rent ftipendium. Poftea quum divites pleraque ad fe rapuiffent: A. Ú. C. CCCLXXVII. a C. Licinio Stolone lata eft lex, ne quis plufquam quingenta jugera agri, centum pecoris majoris capita, quingenta minoris poffideret. Liv.VI,35. VII, 16, Aurel. Victor, de vir, illuftr. XX. Sed quam parum ea lex valuerit vel inde patet, quod non multo poft ille Licinius Stolo a M. Popillio Lanate ex fua lege X. millibus æris eft damnatus, quod M. jugerum agri cum filio poffideret, emancipandoque filium fraudem legi feciffet. Liv. Vil, 16. Hinc eamdem legem poftea A. U. C. Io cxx. retulit Ti. Sempronius Gracchus, Trib. pl. cujus tamen fanEtionem mox elufit Senatufconfultum, quo agri vendi juffi funt: unde denuo divitibus cefferunt folis. Quare denique Sp. Thorius, Trib. pl. lege lata fanxit, ne agri amplius dividerentur, fed poffeffores in iis relicti ve&tigalia pro iis penderent, eaque pecunia plebi diftribueretur. Cujus legis fragmenta ex antiqua tabula ænea edidit Car. Sigon. de antiquo jure Ital. II, 2. p. 638. Denique alius tribunus totum illud vectigal nova lege fuftulit. Appian, de Bello Civ. I. p. 366. Quumque folus fupereffet ager Campanus; eum quoque divifit Jul. Cæfar Conful, Suet. Jul. XX. Unde ex eo tempore conqueftus eft Cicero: Epift. ad Att. I, 16. Portoriis Italia fublatis, agro Campano divifo, vectigal nullum fupereffe domefticum, prater vicefimam.

LXI. Ahnone fa

lariæ.

LXI. Tertium vectigalis genus e fale redibat. Inftituerunt enim Romani poft exactos ftatim Reges, ut fal non a privatis venderetur,

fed

fed minoris e publico acciperetur. Liv. II, 9.
Bello autem Punico fecundo, vectigal novum
a cenforibus Claudio Nerone & Livio Salina-
tore maxime tamen ab hoc inftitutum ex fala-
ria annona, () ut teftatur Liv. XXIX, 37. Sal.
enim hi cenfores fextante Romæ ; pluris in con-
ciliabulis; & alibi alio pretio præbendum lo-
caverunt, eoque novo vectigali locupleta-
runt ærarium. Sed hoc vectigal demum ab
ufu receffit, ut patet ex verbis Ciceronis paul-
lo ante relatis, quamvis, quo tempore id fa-
Etum haud adeo liquidum fit. Sigon.de anti-
quo jure Civ. 1, 16. p. 207.

LXII. Vi.

LXII. Diutius Romæ in ufu fuit quartum genus vectigalis, quod vicefima dictum. Ejus cefima. origo referenda in annum U. C. CCCXCVIII. quo Cn. Manlius legem novo exemplo ad Sutrium in caftris tributim de vicefima eorum, qui manumittuntur, tulit. Patres, quia ea lege haud parvum vectigal inopi arario effet, auctores fuerunt. Lib. VII, 16. Quoties ergo fervus_manumittebatur, vel herus vel libertus pendebat vicefimam. Arrian. Diss. Epist. II, 1. O'TAV EV Spen τὶς ἐπὶ σρατηγε * αὐτὸ δέλον, ἐδὲν ἐποιησαν, ἐποίησε. τί, ἔτρεψε * αὐτὸ δῆλον ἐπὶ σρατηγό, ἄλλο ἐδὲν, ναὶ. κὶ εἶκοςἰ αὐτὸ δόναι ipeine. Quando quis fervum fuum apud Pratorem vertit, num ifta vertigine nihil egit? Enimvero egit aliquid. Quid autem? Servum fuum vértit

apud

(*) Et inde alteri Cenfori Salinatoris cognomen hæfit. Errat ergo Bulinger. de Vectigal. P. R. XV. qui Salinatorem non introduxiffe, fed reftituiffe hoc vectigal exiftimat . Vid. V. C. Burmann. de Vectigal, P. R VI. p. 116...

LXIII.

apud Pratorem. Numquid praterea? Immo & vicefima folvenda erit. Similis eft locus apud eumdem Lib. III. Cap. XXVI. Arrian. Differt. Epift. 11, 1. Tardius tamen ab Augufto id etiam ad fervos venales prolatum videtur, pro quibus vicefima quinta (4) pendenda erat abemtore, fi Tacito Annal. XIII, 31. fidem habemus, idque aurum vicefimarium in sanctiore ærario (x) ad ultimos reip. cafus fervari confuevit. Liv. XXVII, 10.

LXIII. Oppreffa per principes republica, Nova ve- multa nova inventa funt vectigalia, quibus loaigalia cupletaretur ærarium. Unde de Augufto Sueab Imperatoribus ton. XLIX. Ærarium militare cum veƐt galibus inventa. novis inftituit. Talis erat centefima rerum

venalium, quam A. U. C. IɔcCLIX. instituerat Auguftus, tefte Dione Caff. LV. p. 648. Tiberius primum confirmavit, Tacit. Ann. 1, 78. poftea, ut populo aliquid daret, ducentefiinam induxerat. Id. Annal. II, 42. denique quum eam Tiberius iterum in ufum revocaffet,

cen

(*) Tacit. Ann. XIII, 31. Vicefimæ quintæ meminit: fed ex Dionis Hift. LV. p. 652. conftat, Auguftum auctorem hujus vectigalis non quintam & vicefimam, fed quinquagefimam το τέ A08 TÛS MEFTIMOÇÃs, a fervis venalibus exegiffe. Alterutrum ergo erraffe dixeris, nifi forte aliquis ex Augufti Succefforibus hoc vectigal auxerit.

(x) Huic vectigali colligendo præfe&us aliquis fuit, qui adpellabatur Vicefimarius velenosas: fi fequamur emendationem in verbis fragmenti Traguriani Petronii, quam repræfentat V. C. Burmann. de Vectigal. P. R. X. p. 192.