adpellarit? Cui Cicero: Ego mehercule & Ca zoni & omnibus municipibus duas effe cenfeopa erias: unam nature, alteram civitatis: ut ille Cato, quum effet Tufculi natus, in populi Rom. civitatem fufceptus eft. Itaque quum ortu Tusculanus effet, civitate Romanus, habuit alteram loci patriam, alteram juris. Et quibufdam interjectis: Sic nos eam patriam ducimus, ubi nati, & illam, qua excepti fumus. Sed neceffe est, charitate eam praftare, qua reip. nomen univerfa civitatis eft: pro qua mori & cui nos totos dedere, & in qua noftra omnia ponere & quafi confecrare debemus. Dulcis autem non multo secus eft ea, qua genuit, quam illa, qua excepit. Itaque hanc meam effe patriam, prorfus_nunquam negabo, dum illa fit MAJOR, & hat in ea contineatur. Hinc fæpe fiebat, ut unus idemque & Romæ & inmunicipio fuo fummos honores gereret. Ita Milo, dum jan Rome confulatum petebat, Dictator erat Lanuvii in patria naturali. Cicero pro Milone XXXVII. Er Ciceronis filius Edilis apud municipes fuos: Arpinates patris voluntate factus eft, tefte eodem Cicerone Epift. ad Fam. XIII, 11. Immo ipfe Hadrianus jam Imperator veteri ritu in patria fua Quinquennalem fe creari passus eft. Spartian, vir. Hadr. XX. Inter municipes tamen & cives ingenuos aliquam fuiffe privati juris varietatem, paullo poft docebimus.

donati

VI. Poftea, ubi major paullatim dignatio vr. Hie Romanæ civitatis effe coepit; jus civitatis par- porro cicius dari, & vix cum quibufdam Latii populis vitate vel ad augendam rem Romanam, vel honoris etia Laticauffa communicari coepit. Liv.VIII, 13. 14. niquida. Mz

Ejus

fed non eodem

jure

Ejus beneficii Latinorum populis ac Hernicis dati primus auctor Sp. Caffius tertium Conful circa annum U. C. CCLXVII. Dionyf. Hal. VIII. p. 538. fequ. Aft quum conful ille popularis & de adfectata tyrannide fufpectus, tam late hoc populi Romani beneficium interpretaretur, ut Latinis & Hernicis cum jure civitatis etiam jus fuffragii datum contenderet; folebant deinde Romani jus civitatis ita dare, ut pro diverfo fociorum in populum Romanum ftudio, modo jus fuffragii fimul concederent, modo illud difertis verbis exciperent. Primi fine jure fuffragii civitatem acceperunt Carites. (6) Strabo Georg. V. p. 222. Gell. Nolt. Attic. XVI, 13. Mox & Campanis equitibus, Fundanis & Formianis eadem lege data civitatis jura. Liv. VIII, 14. nec non Acerranis, Liv. VIII, 17. Anagninis, Liv. IV, 43. aliifque pluribus, de quibus accurate Ez. Spanhem. Orb. Rom. Exerc. I, 1. 8. p. 16. fequ. Contra ea Lanuvini, Aricini, Nomentani, Pedani aliique in civitatem ita accepti funt, ut & jure ferendi fuffragii, & capiendi in urbe muneris gauderent: unde & ejufmodi oppida veluti xar'oxlu MUNICIPIA, dicta, ut docet Ulpian. L. 1. §. 1. D. de municip.

VII.

(b) Inde factum, ut Cenfores eos, quos fuffragii jure privabant, in Caritum tabulas referre dicerentur. Gell... Afcon. Pædian. in Cicer. Divinat. p. 1759. De his intelligendus Horatius Epift. I. 6. v. 62.

Carites cera

Digni, remigium vitiofum Itacenfis Ulyffsis.

bus ma

VII. Invaluit præterea, ut etiam a jure vII. Qui Latii via pateret ad jura civitatis iis omni- inLatinis bus, qui in patria, Latio donata, magiftra- civitati tus gefferant. Appian. de Bello Civil. I. p. giratus 443. Strabo IV. p. 187. Quod jus Trajani gefferant, adhuc ævo valuit, ut patet ex verbis Pli- fiebant nii Paneg. XXXVII. His quoque, quibus per Latium civitas Romana patuiffet.

cives.

quoque

mi reli

VIII. Poftremis reipublicæ temporibus la- VIII. Citius paulatim diffufum eft illud Romanæ ci- vitatem vitatis beneficium. Quum enim paullo ante impetra quibufdam tantum Latii urbibus jus civitatis bant La Romanæ fummi beneficii loco concederetur; tini, fi lata deinde lex eft, ut fociis ac Latini no- ftirpe de minis promifcue, qui ftirpem ex fe domi re- quiffent, liquerant, cives Romani fierent. Liv. XLI, 8. aut ali Acceffit altera lex anno Iɔ CLXIII. a Servilio cufaffent Glaucia, de repetundis lata, ut Latinis ef- repetun fet jus civitatis confequendæ in illius civis darum. feu fenatoris locum, qui accufatus ab iis repetundarum, a Romanis fuiffet damnatus. Cicero pro Balbo XXIV.

IX. Primus L. Julius Cæfar, (c) occifio

(c) Non leviter ergo errat editor Ciceronis orationum Parifienfis noviffimus, qui hanc legem Juliam latam putat a Sex. Julio Cæfare, Confule A. U. C. DCLXII, Multoque gravior error eft Ant. Auguftini, de Leg. & SC. pag. 120. T. 1. Thef. Ant Rom. qui Cæfarem Dictatorem hujus legis auctorem fngit. Sex. Julio Cæfari tribuere videtur Appianus de Bello civ. I. p. 379. Sed quum Sex. Julius Cæfar anno. U. C. DLXIII. cum L. Marcio Philippo; L. Julius Cæfar vero anno fe

quen

quem ac

IX. Civi

tas cum

omnibus.

Latinis &

jam ut videtur, collega P. Rutilo Lupo anno Italis co. U. C. CLXIII. lata lege Julia, civitatem fociis municata ac Latini nominis dedit, qui flagrante bello Begibus Italico in fide manferant. Appian. Bello Civ. Julia & Ploxia. I. p. 379. Cicero pro Balbo XII. Vell, Paterc. II. 16. 17. Poftea confecto trifti bello fociali,

vel anno U. C. Iɔ CLXV. Cn. Pompejo Strabone & L. Porcio Catone confulibus, ut patet ex Afcon. Padian. ad Orat. Cic. pro C. Cornel. vel fequente anno la CLXVI. L. Cornelio Sulla & Q. Pompejo Rufo Coff. (d) lata lege Plotia a M.Plautio Silvano, & C. Papirio Carbone Tribunis plebis, civitas communicata cum omnibus fociis Latini nominis, immo & peregrinis illis, qui fœderatis civitatibus adfcripti fuiffent, fi tum quum lex ferebatur, in Italia domicilium habuiffent, & fi fexaginta diebus apud Pratorem effent profeffi. Cicero pro Archia Poeta VII. Poftremi arma pofuerant Lucani & Samnites, fed & hos tamen civitate donari placuit A. U. C. Iǝ CLXX. Flor. Epit. Liv. LXXXIV. ex quo loco etiam conftat, novis his civibus per univerfam Italiam jus fuffragii fuiffe datum. Et initio quidem in octo novas, id eft, poftremas tribus urbanas conlecti fuerant; Vellej. II, 20. poftea in veteres XXX.

poft

quente cum P. Rutilio Lupo confulatum gef. ferit: verofimilius eft, hunc legem tuliffe, & quidem, collega Rutilio jam occifo Unde fimul patet, cur a folo Julio lex nomen acceperit, nulla college facta mentione Vid. Schvvarz. de jur. Ital. §. III. Ezech. Spanhem. Orb. Rom. 1. 1. 13. p. 30. (d) Minime vero fubfequente Cinnæ confulatu, ut tradit Flor. Epit. Lib. 4XXX.

poft irritos P. Sulpicii, Tribuni plebis & C. Marii conatus translati funt a C. Cinna confule. Appian. de Bello Civ. 1. p. 380. Epit. Liv. xxx. Ex quo tempore æquo per omnia jure ufi funt cives Romani veteres & novi per univerfum Latium & Italiam, adeo ut & jus petendi honores habuerint. ( Cic. pro Sulla VI. VII.) & jus cenfus, (Onuphr. Panv. ad fast.conful. anno ICLXVIII. jus facrorum publicorum. Noris Canotaph. Pif. Diff. 1. cap. 5. p. 72. Ez. Spanh. Orb. Rom. I, 1. 13. p. 30.

tas data.

X. Italia tunc a fupero mari Arimino & X. Paul. lo poft & Ancona, feu Rubicone fluvio, ab inferiore Gallis Lucca terminabatur: reliquum tractum ad Al- Cifalpipes ufque Galli Cifalpini & Veneti infede- nis civi rant. Galli porro in Cifpadanos & Tranfpadanos dividebantur. Priores civitate donati Cifpadani, utpote Italiæ propiores. Ez. Spanh. Orb. Rom. 1, 1. 14. p. 32. Poftea & Tranfpadani civitatis jura obtinuerunt una cum Venetis. Nam quum antea Latii jus impetraffent a Pompejo Strabone; ( Afcon Pædian. in Ciceron. Pifon. p. 261.) ipfum civitatis jus eis dedit C. Julius Cæfar anno U. C. Iɔccvii. Diỏ Caff. Hift. XLI. p. 118. Unde non mirum Galliam hanc Cifalpinam ab eo tempore TOGATAM dici coepiffe. Tam pleno enim jure fuerant civitatis jura confequuti, ut & ad fuffragia ferenda petendofque honores non minus reliqui cives, admitterentur. Sueton. Caf. IX. Ez. Spanh. Orb, Rom. 1, 1. 16. p. 39.

ac

XI. Extremis reipublicæ temporibus non XI. Ut & intra Alpes ftetit datæ civitatis Romanæ be- aliis quineficium: fed & cum multis aliis gentibus eft géntibus. M 4

com

bufdam