rographo obfervat Jac. Gothofred. ad L. 1. C.Theod. de adfeff. domeft. Docebant ibi Anteceffores quatuor, ceu ex d. Conftit.omnem. ad Anteceffores colligit Menag. Amænit. jur. Cap. XXIV. p. 134. Sed urbs, quæ in jure noftro pulcherrima & fplendidiffima, immo metropolis vocatur, paullo poft Juftiniani tempora terræ motu eversa est, Agath. II. p. 285. Quam ruinam epigrammate non uno defleri videas in Anthol. 1, 68. Epigr. 19. feq. Conftantinopoli juris profeffores duos reliquis addidit Theodofius, philofophiæ vero doEtorem adjecit Juftinianus, ut adeo fchola Conftantinopolitana Romanæ illi per omnia fuerit fimilis. Conring. Antiq. Acad. Diff.1. p. 21. feq. Alibi, quam Romæ, Conftantinopoli & Beryti jus Romanum doceri, & maxime Alexandrinos & Cæfarienfes anteceffores juris habere, vetuerat Juftinianus. Conft. Omnem reip. §. 7. ad Anteceffores.

Immuni

XXIII. Omnes ergo Grammatici, rhetores & medici Romæ docentes, aut in patria XXIII. has artes exercentes, qui intra numerum tas a tuerant, a tutela & cura habebant vacationèm. telis pro feffori§. 15. Inft. h. t. 1, 6. §. 1. D. h. t. & tit. C. de pro- bus con feff.medic. Lifdem & philofophi accenfen- ceffa tur. L. 6. §. 5. D. h. 1. nec non jureconfulti Romæ docentes, L. 6. §. 12. D. eod. immo omnes ubique artium profeffores. L. 6. C. de profeff.

med. Minus vero eo privilegio gaudebant hydraulæ, poetæ, aliique quibus nullus in fcholis publicis erat locus. Vinn. Comm. ad S. 16. Inft. hoc tit. p. 139.

I. Sufpe&i cri

men e

bulis.

De fufpeltis Tutoribus vel Curatoribus.

No

ON folum excufari, fed & removeri a tutela & curatione nonnulli poterant, fi vel dolofe vel fegniter pupillorum minorumque res adminiftrare & curare dicerentur, vel ulla malæ fidei in eos caderet fufpicio. Tales dicebantur SUSPECTI, & de his ad hunc titulum agendum.

I. Sufpecti crimen ex lege XII. Tabularum defcendere ipfe agnofcit Imperator XII. Ta princ. Inft. h. t. ut & Ulpianus L. 1. §. 2. D. de fufp. tut. nec obfcure id teftatur Cic. de Offic. III, 15. In iis tabulis cautum fuerat : SI TUTOR DOLO MALO GERIT, VITUPERATO, QUANDOQUE FINITA TUTELA ESCIT, FURTUM DUPLIONE LUITO. Gothofr. Leg. XII. Tab. VII. Quamvis vero fuspelti vocabulum in hac lege, fi ita concepta fuit, non occurrit; præcipue tamen veteribus fufpicio effe dicebatur, ubi dolus malus videbatur metuendus. Hinc Terentius Eunuch. III, 3.

Quum ergo de eo tutore in lege ageretur qui minus ex fide tutelam gereret; jureconfulti eum vocarunt SUSPECTUM, quemadmodum & actionem ipfam crimen fu

Spelti (4) adpellabant. princ. Inft. h.t. Quam vis autem ex XII. Tabulis fit hoc crimen; Decemviri tamen illud, ficut & alia jura, ab Athenienfibus acceperant, apud quos nota erat ἡ τῆς ἔπιτροπῆς γραφή, quam cuivis inftituere licebat adverfus tutorem, qui pu pillum ulla adfecerat injuria. Jul. Pollux Lib. VIII. cap. VI. Segm. 35..

ri potue

II. Sufpecti poftulari poterant omnes tu- If. Quitores, five dati ex lege Atilia, five tefta- nam iumentatii, five legitimi. L. 1. §. 5. D. hoc tit. pai fieImmo & patroni huic judicio eatenus erant rint? quiobnoxii, ut eorum famæ parceretur, L. 1. nam po ftulare? §. 5. D. §. 2. Inft. hoc tit. L. 9. D. de obfeq. par. & patr. id quod etiam in agnatis obfervari, ipfius pupilli videbatur intereffe : unde & his potius curator adjungi folebat. L. 9. D. hoc titulo. Præterea & omnes poftulare fufpectos poterant promifcue, unde & quafi publica erat hæc accufatio S. 3. Inft. hoc tit. L. I. §. 6. D. học tit. Quamvis enim vere publicum non effet hoc judicium, quum cauffa ne quidem criminalis haberetur, & hinc apud magiftratus, qui jurisdiCtione tantum gaudebant, e. g. apud Prætorem, inftitueretur: in multis tamen imitabatur judicia publica. Præterquam enim quod cuivis e populo accufandi jus eflet 3 Vocabula etiam ejufinodi adhibebantur, quo

(a) Crimen hic eft idem ac accufatio, quare & Theophilus angoprav vertit. Vid. Brillon, de Kerb. fign. voce crimen. p. 153.

L

-1

III. Su

ftratione.

& infa

mia.

quorum alias in publicis tantum judiciis erat ufus, ut puta, crimen, accufatio, quæ omnia xar avanoziar in hac cauffa ufurpantur, Hub. Pralett. ad Inftit. 1, 26.

III. Sufpectis hac actione factis, primo fpe&is interdi. omnium adminiftratione tutelæ interdicebacebatur tur, & interim dabatur curator. Z. 7. C. hat. admini- Deinde fi eos vel dolo malo, vel culpa fua, Forumde parum diligenter tutelam geffiffe, adpareret. remotio removebantur; ab eaque interdictione & pœna nec promiffa fatifdatio liberabat. §. 12. Inft. h. t. Præterea & infamis erat tutor, quotiefcumque doti culpæve latæ fuerat convictus §. 6. eod. Commune id hoc judicium habet cum omnibus reliquis, quæ occafione tutelæ oriuntur, veluti actionibus tutela & de diftrahendis rationibus. Hinc turpe tutela indicium memorat Cicero de Orat. I, 26. & pro A. Cacinna III. Idem pro 2. Rofcio Comado VI. Si qua funt privata judicia fumma exiftimationis, & pae dicam capitis, tria hac funt, fiducia, tutela, focietatis. Eque enim perfidiofum & nefarium eft, fidem frangere qua continet vitam, & pupillum fraudare, qui in tutelam pervenit: & focium fallere, qui fe in negotio conjunxit.

IV. Pana

quorumdam ex

IV. Nonnumquam etiam, fi dolum infitutorum gnem aliaque delicta interveniffe adpareret, tutores tam nefarii ad Præfectos urbi remittetraordi. bantur, extra ordinem puniendi: §. 10. Inft. naria. h. t. maxime fi libertus tutor filios vel nepotés patroni fraudaffet. §. 11. eod. Quum enim merum in urbe imperium non efset penes Prætores, fed penes Præfectum ur

bi, cujus jam pridem erat, animadvertere in crimina, quæ intra urbem, vel centefimum milliare extra eam, committerentur; Tacit. Annal. VI, 11. Dio Caff. LII. p. 547. Suet. Aug. XXXVII. L. 1. princ. §. 3. 4. 10. De praf. urb. oportebat omnino prætorem reos animadverfione, vel fupplicio dignos ad Præfectum urbi mittere. Qua remiffione opus non erat in provinciis, ubi Procoff. & Præfides & jurifdictione & imperio mero gaudebant. Infigne hujus feveritatis exemplum ftatuit Galba, qui tutorem, quod pupillum, cui fubftitutus erat, necaffet, in crucem fuftulit, & quum fe civem effe clamaret, ei crucem dealbatam & ceteris altiorem ftatui juffit. Suet, Galb. IX.

hendis

V. Ceterum ab hoc judicio diverfa erat v. Aaio actio de diftrahendis rationibus, quæ finita de diftrademum tutela contra tutorem qui furtin rationialiquid fubtraxerat, dabatur in duplum, bus. L. 55. §. 1. D. de adm. & peric. tut. quo pertinent ultima legis XII. Tabularum verba : QUANDOQUE FINITA TUTELA ESCIT, FURTUM DUPLIONE LUITO. Sed de ea actione fatis multa notant doctores, nihil ut addendum jam videatur.

AD