ille Periplectomenes apud Plaut. Milit. Glos Quando habeo multos cognatos, quid opus Nunc bene vivo ac fortunate, atque ut Men bona morte cognatis dicam, inter Illi apud me edunt, me curant, vifunt, Priufquam lucet, adfunt, rogitant, no- Eos pro liberis habeo: quin mihi mittune munera; Sacrificant, dant inde partem majorem Adducunt ad exsa : me ad fe ad pran- Ille miferrimum fe retur, minimum qui Illi inter fe certant donis: ego hoc muffito mecum: Bona mea inhiant, certatim mittunt do na munera. Sed & de fuo tempore conqueritur Plin. Hift. Nat. XV. proœm. cœpiffe orbitatem in autoritate fumma & potentia effe, captationem in quaftu maximo. Et Seneca Confolat. ad Marciam XIX. In civitate noftra plus gratia orbitas confert, quam eripit. Adeoque senectutem folitudo, qua folebat deftruere, ad potentiam ducit, ut quidam odia filiorum fimulent, & liberos ejurent, & orbitatem manu faciunt. Addi merentur Petron. Satyr.p. 106. ubi Romano rum III. Pœ rum mores fub Crotoniatarum nomine fale fatyrico defricat, ut & Tacitus Annal. XIII, § 2. de Moribus Germ. XX. Ammian. Marcelin. XIV, 19. Denique & erant, qui philofophiæ cauffa abftinebant a matrimonio exemplo veterum Thaletis, Pythagora, Democriti, Platonis, Zenonis Cittici, Epicuri. Ita fane & recentiores in orbe Romano philofophi fibi putabant faciendum, veluti Apollonius Tyanenfis, Epictetus, Plotinus, Porphyrius, Proclus. Vid. Philoftrat. Vit. Apollon. I, 10. Marin. vit. Procli Cap. XVII. p. 59. & ibi Cl. Fabric. Quæ quum ita fe haberent, non mirum profecto eft, adeo abhorruiffe Romanos a nuptiis quærendifque liberis, ut præmiis effent ad conjugia ineunda invitandi. Fufius hæc illuftravimus in Comment. ad L. Jul. & Pap. Lib. 1. cap. II. p. 35. fequ. III. Equidem jam libera republica & pœna cali- nas cælibatus, & foecunditatis præmia fuiffe, batus & certiffimum eft. Legum ejufmodi & a fenatu fœcundi. & a populo conditarum meminit ipfe Auguftus tatis in oratione ad calibes apud Dion. Caff. Hift. LVI. libera præmia rep. p. 660. Solebant & cenfores dare operam ne cælibes effent in urbe, atque hinc multam exigere ab iis, qui, nulla ducta uxore, ad fenectutem perveniffent. Ea multa dicebatur as uxorium. Feftus voce uxorium. p. 478. Uxorium pependiffe dicitur, qui, quod uxorem non habuerit, as populo dedir. Qua in re rigida inprimis ac fevera fuit cenfura M. Furii Camilli & M. Poftumii Albini Regillenfis, anno U. C. cccL. de qua Plutarch. vit. Camilli p. 129. & Valer. Max. II, 9.1.Ita & anno lo cxxII. Q. Cæcilius Metellus Macedo nicus omnes uxores ducere coegit liberorum quærendorum cauffa, & tum habuit orationem, cujus partem fervavit Gellius Not. Att. 1, 6. quæque digna vifa Augufto, quam in fenatu repeteret, quum fuaderet Legem Juliam de maritandis ordinibus. Suet. Aug. LXXXIX. Nonnunquam cenfores calibes etiam in quatuor tribus urbanas, ceteris inhoneftiores, maritos & parentes in rusticas, tanquam nobiliores, defcribebant. Liv. XLV, is. Nec poenis tantum, fed & præmiis, ea in re utebantur veteres, & in primis honoribus cives invitabant ad ducendas uxores, ceu patet ex infigni oratione P. Scipionis, Cenforis, anno U. C. Jǝlın. apud Gell. Not. Att. V, 19. ubi etiam ille pravus mes reprehenditur, Quod filius adoptivus patri adoptatori inter PRÆMIA patrum prodeffet. IV. At paullo poft tamen & Julio Cæfari IV. Prelegibus promovenda vifa eft oxumaudía ci- mia vium. Jam in confulatu, quem cum Bibulo geffit, agrum Campanum divifit extra for- dias a tem XX. millibus civium, quibus terni plu- fare pro. Julio Cxrefve liberi effent. Suet. Jul. XX. Appian. pofita. de Bello civ. II. p. 433. Poftea, ubi bellum civile detonuerat, acto cenfu, tantam deprehendit in urbe folitudinem, ut tefte Appiano de Bello civ. II. p. 492. dimidio minus capitum cenferetur, quam ante bellum civi le. Unde denuo præmia proponenda existimabat iis, quibus plures effent liberi. Dio Caff. Hift. XLIII. p. 256. Suet. Jul. XLII. Sed, eo paullo poft interfecto, non diu admodum leges ifta faluberrimæ viguerunt. V. Prima V. At multo magis hæc cura Augufti fuAugufti biit animum, qui tamen non nifi poft multa rogatio molimina folitudini ifti invenit remedium de pœnis calibatus Primum id egit anno U. C. DCCXXV. quo &premiis cenfum cum Agrippa, tamquam Præfectus TOUT- morum, egit. Grut. Infcript. p. CCXXX. sías. Nam ex eo demum tempore fexto inito confulatu, potentiæ fecurus, quæ triumviratu jufferat, abolevit, deditque jura, queis pace & principe uterentur. Aretiora ex eo vincula, inditi cuftodes & lege Papia Poppaa pramiis inducti. Tacit. Annal. III, 28. Ex quibus tamen verbis Lipf. in Exceff. ad Tac. Ann. Lib. III. litt. C. male colligit, jam fexto illo confulatu Auguftum rogationem ad populum tuliffe. Incertum enim hoc effe oftendimus in Comm. ad L. Jul. & Pap. Lib. I. Cap. III. pag. 41. Saltim fi quid fexto confulatu egit Auguftus, tum quidem nihil profeciffe videtur, VI. Lex maritan nibus. VI. Decennio poft A. U. C. DCCXXXVI, Julia de denuo eamdem rem egit, lata celeberrima dis ordi- illa lege Julia de maritandis ordinibus, qua & innuptis arctiores poenas ftatuit, & nuptiis liberorumque procreationi propofuit præmia. Dio Caff. Hift. LIV. p. 608. Dici non poteft, quantis cum difficultatibus tunc colluctandum effet Augufto. Quamvis enim orationem Metelli, de qua fupra, in Senatu haberet; Suet. Aug. LXXXIX. Epit. Liv. LIX, magno tamen patrum confenfu ei acclamatum eft, tefte Dione Caffio, fequutum tamen SC. de ferenda lege, de quo Horat. Epod. XVIII, v. 17. Diva, producas fobolem, Patrumque Sed licet tum Auguftus tam certus effet de Gavifa eft certe fublata Cynthia lege, Qua quondam edilla, flemus uterque diu, Repetitis tamen aliquoties rogationibus, ita VII. Lex VII. Nimirum vicerat cælibatus orbitatifque amor, adeo ut A. U. C. DCCLX. equites Papia Romani magnopere de abroganda hac lege Poppaa laborarent. Tunc quidem Auguftus infignes & preillas habuit orationes tam ad cælibes quam ad πολυπα conjuges, quas fervavit Dio Caff. LVI. p. 656. días. fequ. Add. Suet. Aug. XXXV. At ftatim anno U.C. Hein. Ant. Rom. T. 1. L mia |