quem deinde follemniter manumittebat emtor. Quandoquidem vero ex principiis juris Romani filius femel iterumque manumiffus in poteftatem patris recidebat; Dionyf. Hal. If, VII) Ad. P. 96.) non poterat non imaginaria ifta venditio ter repeti. Ubi poftrema fiebat mancipatio, contractus fiduciæ accedebat, paterque fiduciæ. naturalis hæc verba addebat: EGO VERO

ditum

X. Cir

HUNC FILIUM MEUM TIBI MANCUPO, EA CONDITIONE, UT MIHI REMANCUPES UT INTER BONOS BENE AGIER OPORTET, NE PROPTER TE TUAMQUE FIDEM FRAUDER. Cic. de officiis 11, 15. ad famil. Epift. VII, 12. Sigon. de judic. 1, 5. Ille contra ftatim, recepto feftertio, filium patri naturali remancipabat. Quod ideo a Romanis excogitatum fuerat, ut ne, fi a fiduciario manumitteretur, hic jura patronatus retineret, & naturalem patrem hereditate excluderet. Caj. Inft. 1, 6. p. m. 59. Remancipatum ergo fibi filium pater naturalis denique manumittebat, & quidem ordinario vindictæ ritu, additis alapis. Unde emancipatio olim μεθ ̓ ὕβρεων καὶ ῥαπισμάτων cum injuriis & alapis facta dicitur. Novell. LXXXI. praf. Hofce ritus omnes debemus Cajo in Inft. I, 6. 3. fed peffime habito ab Aniano, unde pleraque ex doctorum virorum notis, & maxime Fr. Brummeri victuro opere de lege Cincia, vel emendanda vel fupplenda fuerunt.

X. Poterant porro trinæ iftæ mancipationes cunftan- vel eodem die, iifdem teftibus, vel interjetia tem- &tis aliquot diebus, aliifque adhibitis teftibus feorfum fieri. Paull. Recept. Sent. 1, 25. 2,

Poris.

ciebat in

XI. Opus quoque his follemnitatibus ter XI. Unica repetitis erat duntaxat in emancipatione fi mancipalii, quum filiæ & nepotes unica tantum man- tio fufficipatione patria poteftate exirent. Addeba- emaci tur tamen & hic fiducia de remancipatio- patione ne, ut ne pater naturalis fucceffionem ab filiæ & inteltato amitteret. Caj. Inft. l. c. Ulpian. Fragm. X, I.

перосит.

XII. E

ftafiana.

XII. Et hæc eft vetus illa ac follemnis emancipatio, quæ, ut aliæ formulæ ac follemni- mancipatates, difplicere pofteritati coepit. Quare tio AnaANASTASIUS Imperator novum invenit emancipandi modum, qui folum Principis refcriptum judici infinuandum exigeret, & omnia tamen veteris emancipationis effecta haberet. L. 5. C. de emanc. lib.

XIII. E

tio nova

XIII. Deinde JUSTINIANUS, & has aboliturus ambages, Anaftafianam quidem mancipaemancipationem non fuftulit, fed tamen pavel Justi tribus permifit, ut ftatim adirent magiftratum nianea. competentem, & coram eo confentiente filio declararent, quod filium fint e poteftate dimiffuri. L. ult. C. de manc. lib. Idque, te-‹ ste Harmenopulo, hac fiebat formula: "HUNC SUI JURIS ESSE PATIOR, MEAQUE MANU MITTO. Harmenop. Prompt. 1, 17. 8. Sed pofterioribus his fpeciebus nomen EMANCIPATIONIS vix quadrare fatis

adparet.

XIV. Poftremus modus, quo patria pote- XIV. Diftas folvebatur, erat DIGNITAS. Et quam- gnitas ovis Dionyfius Halic. II. p. 96. nullam dignita- lim non tem patria poteftate liberaffe contendat; jam patriam ab antiquiffimis tamen temporibus Flamines potefta

folveba:

tem.

XV. Jul.

Patricios.

Diales & Virgines Veftales patria poteftate liberabantur. Ulpian. Fragm. X, 5. Gell. Not. Attic. I, 12. Id quod tamen non tam ob dignitatem, quam ideo potius factum videtur quia tum Flamines Diales, tum Veftales virgines a pontificibus manu capiebantur. Quum ergo capti ex principiis juris Romani capi. te deminui dicerentur, & hinc jure patriæ poteftatis exirent: mirum non eft, utrumque etiam hoc facerdotium eam poteftatem folviffe. De ritu capiendi Veftales vid. Dionyf. Halic. II, 68. apud quem, quod obiter moneo verbum aipaav Sylburgius parum accurate vertit optandi, quum vertendum fuiffet capiendi. Gell. I, 12. Lipf. de Vesta & Veftal. V. Flaminis Dialis capti meminit Liv. XXVII, 8. ubi conf. Jac. Guther. de veter. jur. Pontif. 1, 32. Quin & uxores Dialium patria poteftate exibant, quod SCto demum reftri&um tempore. Tiberii. Tacit. Annal.

IV,

ftinianus XV. At Juftinianus poftea & Patriciatus tamen p. dignitatem immunem effe juffit a patrio imP. eie perio. L. fin. C. de conful. §. 4. Inft. h. t. Jam voluit ante Juftinianum enim patriciatum a patria poteftate non liberaffe, idque fruftra ex Caffiodori Var. VI, 2. colligi, contra Vinn. ad §. 4. Inft. h. t. & Bachov. in Difp. ad Treutl. Vol. II. Difp. 2. th. ult. accurate evicit V. C. Reinold. Var. Cap. XIX. Cave vero hic intelligas antiquos illos patricios, quos in libera republi ca plebeiis oppofitos conftat. Conftantinus enim Magnus præcipuos rerum adminiftros vocare folebat patricios, ut fe quafi princi

pum patres effe meminiffent. Ii ipfos Præfetos Prætorio ordine anteibant, Zofim. Hift. II. 40. nec minor, quam horum in imperio erat auctoritas. Quemadmodum enim Præfe&ti proponebant Edicta, quæ deinde inum corpus collecta av nomine veniebant: ita idem jus erat Patriciis , quorum edicta collecta τὰ ρωμαϊκά dicebantur, ficuti ipforum principum Baor λind. Vid. Cujac. Obf. VI, 10. Unde parum accurate Dionyf. Gothofred. in Nomenclatore Gracar. jur. diEtion. ad Harmenopul. p. 447. Paμaïnat μaγίςρα λεγόμμα, conftitutiones Romani Imp. aut potius Commentarius magiftri ad Romani conftitutiones, aut certe liber a magiftro Romani nomine compofitus fuifque titulis diftinétus, aut porius aliud Ρωμαϊκά, aliud τὰς μαγίερα λεγόμμα . Ubi fane dum plures conjecturas repræfentat, a re plane aberrat vir doctiffimus. Ceterum & pofteris ca dignitas fumma femper & fplendidiffima vifa eft. Vid. Caffiodor. Var. VI, 2.

XVI. Idem beneficium deinde Juftinianus XVI. Epicum Epifcopis, quin & cum aliis, qui magifcopos. ftratuum honoratiorum dignitate pollerent veluti cum Confulibus, Confularibus, PrafeLiis Pratorio, &Urbi, Magiftris militum & patronis fifci communicavit. Novell. LXXXI.

mancipa

XVII. Accedebant quædam caufse ob XVII. De quas parentes etiam inviti cogerentur libe- cauffis e tos e poteftate dimittere, de quibus paffim di necefjureconfulti. Conf. Thomaf. Differt. de ufu fariis. pralt. hujus tit. 1, 15. & 16. quæ nos diximus in Elem. Jur, Civ. §. 198.

TIT. XIII. USQUE AD XV. ET XVII.
USQUE AD XX.

De Tutelis Teftamentaria, Legitima,
Fiduciaria, Dativa.

aut

Equitur tertia perfonarum divifio fubdivifio potius perfonarum fui juris Harum er im quadam in TUTELA, alip in CURATIONE funt, quadam NEUTRO JURE tenentur. Princ. ¡uft. k. t. Ipfa tutela curaque eorum, qui per ætatem vel imbecillitatem intellectus fe ipfi defendere nequeunt, eft juris gentium, & hinc apud omnes peræque gentes recepta. Vid. Selden. de uxore Ebr. II, 3. Puffend. Jur. Nat.

Gent. IV, 4. Sed Romani in multis a fimplicitate ifta juris naturalis deflexerunt. Unde apud eos alia tutela IMPUBERUM alia curatio MINORUM aliorumque, qui rebus fuis ipfi fupereffe non poterant, alia tutela FEMINARUM. De omnibus ex antiquitatibus Romanis nonnulla monenda.. TIT.XII. I. TUTELA IMPUBERUM tam antiqua 1. Tutela eft, ut & fub Regibus ejus exemplum reAncum enim Marcium filiis tutiquith periamus torem dediffe L. Tarquinium Prifcum, adparet ex Liv. I, 46. Quum ergo Tarquinius nec agnatus fuerit nec eo tempore leges de tutela dativa exftarent, adeoque ca tutela procul dubio teftamentaria fuerit; fequitur, ut hæc fit reliquis antiquior.

Rome an

ma.

11. Cer