15. Dicta quædam Bellarmini de hac re discutiuntur (1.) Reges esse servos (ib.) (2.) Subjectos esse Presbyteris (p. 471.) (3.) Post Presbyteros iis esse propinandum (ib.) (4.) Auctoritatem suam non Jure Divino habere (p. 472.) (6.) Et ab Episcopis (p. 474.) (7.) Ecclesiasticis esse inferiores, ut animæ corpus (p. 475.) (9.) Pontifices non esse deponendos (p. 477.) (10, 11.) Papæ obedientiam propter conscientiam, Regibus propter ordinem deberi (p. 479.) PAG. 469-485 (12.) Clericos a Regum obedientia esse exemptos (pp. 480–482.) VII. De vocibus quibusdam, a Bellarmino usurpatis (1.) Pontifex Maximus (pp. 486, 487.) (1.) Habetur in libro Judith (p. 487.) 486-492 (2.) Hinc oritur disputatio de libris Canonicis (pp. 487, 488.) (4.) Nomen superbum (p. 490.) (2.) Caput fidei (p. 491.) (1.) Christo soli tribuendum, qui auctor fidei (ib.) (2.) Sensu alio, ac S. Gregorius, hanc vocem usurpat (p. 492.) VIII. Tortus arroganter libellum suum claudit 493 IX. Et ob nomen 'Catholici' a Rege sæpius Romanensibus ascriptum, Regem esse hæreticum falso affirmat 494-496 TORT VRA TORTI: SIVE; AD MATTHAEI TORTI LIBRVM contra APOLOGIA M SERENISSIMI POTEN TISSIMIQVE PRINCIPIS, Magnæ BRITANNIA, Franciæ, PRO IVRAMENTO FIDELITATIS. LONDINI Excudebat ROBERTVS BARKER VS, SERENISS REGIE MAIESTATIS TYPOGRAPH VS. ANNO 1609. SERENISS POTENTISSIMOQUE PRINCIPI, AC DOMINO NOSTRO, JACOBO, DEI GRATIA, MAGNÆ BRITANNIÆ, FRANCIÆ ET HIBERNIÆ REGI, SERENISSIME POTENTISSIMEQUE REX, QUOD pro suo jure Rex quivis faceret, ut Suorum animos, qui justam suspicioni causam dederant, nova Juramenti religione exploratos Sibi redderet: cum causa Mati. T. subesset justissima, ex Scelere post homines natos atrocissimo, et id nuper facere tentares: intercessum est a Papa Paulo, atque incursio facta in Jus Tuum, nec Tuum modo, sed commune Jus Regum omnium. Ea enim in Te unum experrecta jam, mox et in reliquos omnes convalescet. Agitur ergo communis Regum causa; cumque in Regibus Rei Christianæ præsidii plurimum sit, cum Illis, communis etiam Rei totius Christianæ. Jam, ubi in discrimen adducta causa communitatis, spectator nemo sit, actor quisque : ex communis enim officii nexu, cujusvis tum interest de communitate, communis militiæ sacramento obligare se statim: et ubi res omnium agitur, omni ope, atque opera, omni studio, atque officio strenue pro ea dimicare. Atque hoc, quacunque demum statione sit, Christianus modo sit: at est eorum tamen hic causa potior, quibus, præterquam quod Christiani sunt, Sacrorum quoque procuratio commissa est; quorum id ex munere præstare munus est, ut Regum jura, quæ juris sacri sunt, ita ut sunt pro sacrosanctis habeantur, neve quis ea violatum veniat. Eorum ego me in numero indignum profiteor qui sim: cum sim tamen, si causæ huic tam et communi et sacræ operum meam negare nolui, nemo id mihi (spero) in crimen positurus est. Equidem, non amo de nosiris, quibus ita refrixit zelus omnis, ut in tanti non dicam momenti, tantæ Molis causa tepidi et tacentes sedeant, nec stringant calamum, cum ex earum genere hæc causa sit, in quibus, qui cum Christo non colligit, dispergit cum Christi contrario, ubi, suam nisi fidem quis liberet, nec animam liberabit". a Qui vero sic animum haberem, alterutrum hic mihi faciendum fuit: vel enim, dum subduco me certamini huic, desidis animi, vel cæpti forte temerarii nota subeunda fuit, dum infero me in causam, cui melior debetur defensio, quam quæ mearum est virium. Et est quidem ubi virium habenda ratio: est ut in hac causa ubi malis vires quam voluntatem, facultatem quam fidem desiderari. Inde adeo factum, ut quanquam mihi inassueta scriptioni manus, tamen sic ut erat inassueta, scriptioni admovere quam Causæ huic ita justæ, publicæ, Christianæ deesse maluerim. A Causa ipsa, hæc mihi causa fuit; major adhuc a Persona Tua: et quidem ut quod res est fatear, vicit hic amor Causæ, pervicit Personæ Tuæ. Nec illa tamen hic dico, quæ propria mihi sunt a Mate Tua, nec exiguo numero, nec exigua benignioris affectus testimonia, pro quibus, quicquid usquam possum in Tua re ulla, plus etiam multo quam possum, debere me lætus lubens agnosco. Etsi enim illa me, propria, ut par est, movent; at publica hæc quem non magis moveant, videre Te Regem Tantum, in prima acie stantem, Tua ibi, nec minus aliorum omnium quam Tua principum jura, ita Regie et egregie propugnantem? Intererat certe Rei, simul Regiæ, simul et Christianæ, (utrique credo et in votis erat,) ut Causa hæc tanta, idoneum, nec nisi Regem Tantum vindicem haberet. Jam cujus Tu belli principatum fers, quis non in eo ambiat scribi miles? Nefas enim regem non sequi, ut aliis, cum ad Martis illa, sic nobis, cum ad Mercurii hæc, animus Tibi fert descendere, et militiam hanc operis Tui dignam ducere. Quam vero indignum, hic in tam honoratam militiam nomen non dare, in qua, CHRISTO DOMINO Auspice, CHRISTO DOMINI duce præliandum sit? Accedit, quod jam pugnæ pars melior depugnata est Tuis viribus, Tuis telis, Rex Magne: Tuis insistere tantum, Tua tantum premere jam opus est. Tam est enim a Te Causa hæc tota tractata copiose, ingeniose, nervose; ut nec Papæ jam [Ezech. iii. 19.] [Matt. xii. 30.] |